Marjen Raterford (tote)

Jump to: navigation, search
(Fuga)
(Plan de fuga)
Line 1,021: Line 1,021:
  
 
- Bat se olo es in futur. Al nau nu mus gun e toleri.
 
- Bat se olo es in futur. Al nau nu mus gun e toleri.
 +
 +
= Subarda-pasaja =
 +
 +
Li begin gun pa un-ney hi nocha. Tul yok, por to li kavi bay sikines. Sub-dom-ney grunta es aika mole, yedoh dela avansi lentem. Sikines fa-tupe, e Raterford samaji ke li ve ga bigari li pa un hi nocha. Dan li desidi kavi rek bay handas. Bat se fa-reveli yoshi pyu lente. Sabah-ney luma en-stromi in haf-klosen dwar, e plenjen ek-dashati por kwanto shao li he kavi.
 +
 +
- Tak i afte pet yar nu bu ve geti a yaruga-diba! – Jek Mallon exklami tristem.
 +
 +
Plenjen pon planka on kavi-ney yama e kovri it bay dine sloy de arda, dabe koy kasuale visiter bu atenti it. Poy li fai kama. Raterford en-jagi bli middey. Ta bu jagisi amiga, pren acha e begin trimi un bugran pina-balka. Afte haf-ora aus balka resulti koysa simile a ligne lopata.
 +
 +
Maoris mengi sirkum, observi gunsa. Bat Raterford bu fobi ke li gesi suy plan. Li ya nulves gwo vidi lopata e bu mog jan ke bay lopata oni kavi arda. Vilajer es abyasi-ney a to ke Raterford oltaim kati koysa fo suy dom, also li suspekti nixa.
 +
 +
Sun dwa-nay lopata es toshi tayar. In sekwi-nocha gunsa go mucho pyu kway. Yedoh meno kway kem plenjen wud yao. Mole pina fa-krumi* por frikta kontra karke arda. Versu sabah ambi lopata es ga deformi-ney, e oni majbur kwiti gunsa. Afte somni Raterford begin zwo dwa nove-la.
 +
 +
- Sey-las toshi ve bikam bugodi-she versu sabah, - ta sospiri. – Magari nu hev fer o vaika ligna pyu masbute... Otrem me majbur zwo nove lopata kada dey.
 +
 +
Bat shefe dosh de pina-lopata es ke li es muy tupe e bu mog kati arda hao. Si oni zwo li pyu agude, li fa-rupti tuy. E kada sabah plenjen fai denada al vidi kwanto shao es kavi-ney duran nocha.
 +
 +
Duran to, Emaii nosabrefai yao snova testi suy banduk. Yo afte meno kem un wik ta snova aranji shikara e inviti Raterford tu go kunem. Es muy byen, bikos Jek Mallon, por gun al nocha, somni duran ol dey e ga bu mog kapti paloma. Al departi a shulin, Raterford al sey ves pren kunem bu sol un lansika bat yoshi un acha. Oni shikari samem kom bifooen. Farka es ke nau Emaii fidi a Raterford pyu, pyu oftem lasi ta shuti bay banduk. Fo Emaii es profit-ney, bikos Raterford janmog shuti mucho pyu hao e oltaim dai-doni pyu kem haf de shuti-ney shikar a Emaii. Versu dey-fin li ambi es bependi-ney bay kili-ney faula. Raterford es dwaplem santush: duran shuting ta snova he suksesi fulisi posh bay barut e kula.
 +
 +
Al bak-dao, bu dalem fon vilaja, Raterford vidi un gao kiparis*. Ta mah-lwo it bay acha e haki un gran pes fon tronka. Ta lifti-pon den grave balka on suy mahtaful plecha, al gro-spiri bringi it inu vilaja e mah-lwo it bli dom.
 +
 +
- Kan ba, es masbute twerde ligna, - ta shwo a Jek Mallon al waipi sudori-ney frenta. – Bu es kom pina. Kiparis bu ve krumi. Nuy lopata ve bi sam hao kom fer-ney.
 +
 +
Pa sekwi-sabah ta begin trimi bringi-ney balka. Ligna es tanto twerde ke apena ustupi a acha. Hampi ol dey pasi bifoo ke dwa lopata es tayar. Yedoh es ya hao lopata! Masbute, agude!
 +
 +
Por gun oltaim in tange dun, plenjen he ga ausyusi* swa-ney marjen-jaka. Tra chaure dun fa-vidi nude korpa. Maoris sempre go haf-nude, al lenge meteo li sta sam hao kom al garma. Bat Raterford e Jek Mallon sta ga lenge al sabah. Raterford rakonti om se a Eshu. Gela tuy lopi a swa-ney huta e returni kun dwa lin-borya.
 +
 +
- Walaa, pren ba, - ela shwo. – Me selfa plexi-te li.
 +
 +
Savaje lin kresi kadalok in Nyu-Siland. Maori ginas plexi aus it den karke borya kel servi kom manta e mantela. Dankaful plenjen aksepti dona de Eshu. It fa-reveli muy utile fo li.
 +
 +
- Si koytaim me departi a janmalanda, - Raterford shwo a suy amiga, - me ve afsosi separa kun sey prival yungina.
 +
 +
Raterford e Jek Mallon en-hev un nove mushkila: kwo zwo om arda kavi-ney aus yama. Pa beginsa li difusi it on dom-ney poda, bat sun poda fa-uupar pa un-e-haf fut. Dan li kovri ruf bay grose sloy de arda. Pa fin li begin sipi arda inu bugran holika bli stakatot, tuy baken ley dom. Kada sabah li pon un sloy de pina-brancha sobre freshem sipi-ney arda, dabe savajas bu atenti. Bat afte dwa mes holika es ga fulisi-ney. Yedoh afte dwa mes ley gunsa stopi.
 +
 +
Al toy taim glubitaa de kavi-ney yama yo superi Raterford-ney gaotaa pa tri ves. Li desendi inu it bay un longe stanga – fo marjen abyasi-ney a mastula-klimbing tal stanga inplasi sulam. Yama es tanto tange ke sol un jen fa-plasi inu it per un ves. Por to li majbur gun pa tur. Arda gei lifti a surfas in basketa ligi-ney a longe korda. Den sey korda Raterford plexi-te aus kelke hi lin-korda-ki zwo-ney bay maori gina. Yedoh it bu es masbute e fa-tori oftem, also oni majbur riligi it snova e snova.
 +
 +
Grunta uuparen es ga mole, bat kem pyu nich, tem pyu twerde it bikam. Iven kiparis-lopata rupti kelke ves, e Raterford zwo nove-las aus resti-she balka. In glubitaa li begin oftem miti ronde ston do kulak-sais. Li tiri ston aus arda bay handas. E yama bikam pyu glube sol pa tri-char incha per un nocha.
 +
 +
Pa fin li miti un gran plate ston kel bari for-ney dao nich.
 +
 +
Yaruga es muy glube, e Raterford intenti-te zwo horisontale shahta sol wen vertikale-la ateni nivel de suy diba. Bat ston kel inkombri dao nich, it mah plenjen shanji plan. Li begin kavi flanka-ney pasaja versu taraf de yaruga. Raterford nadi ke tak li sirkumpasi ston e poy in pyu mole plasa ribegin kavi nich.
 +
 +
Pa beginsa flanka-ney pasaja avansi aika kway. Lopata yo bu mog helpi hir, e plenjen haki arda bay acha. Sertem, acha fa-tupe, bat afte tri nocha flanka-ney shahta es yo tanto longe ke Raterford mog extendi swa in it pa fule gaotaa. Shahta es tange e oni majbur gun al lagi, bat chauritaa bu treba fo plenjen. Li wud joi por kwiti prison vaika kripi-yen.
 +
 +
Yedoh tu sirkumpasi ston fa-reveli mushkile. It es tro gran. Flanka-ney shahta avansi for, bat tu turni it nich es buposible.
 +
 +
- Nomagari, - Raterford shwo, - chusa fon nuy subarda-pasaja es pa tal gaotaa ke nu bu mog desendi a yaruga-diba.
 +
 +
E pa fin toy nocha lai, wen li majbur stopi gunsa in flanka-ney pasaja toshi. Un otre ston, sam twerde kom bifoo-ney, inkombri i nove shahta. Nau ambi dao es bari-ney: i nich i a flanka.
 +
 +
Vanem Raterford bati ston bay acha til sabah. Stal-ney acha platifi, bat drir ston fai nul muva. Al suryachu Raterford klimbi aus subardalok e shwo:
 +
 +
- Es fin. Neva hi nu ve ateni yaruga.
 +
 +
Nada kel animi-te li tanto taim, it fa-wek. Oli eforta, oli sinsomna-ney nocha fa-vane. Iven si un ship visiti Nyu-Siland, li bu ve mog kwiti vilaja, li fo sempre ve resti in plen.
 +
 +
= Jaduleker =
 +
 +
Zai pasi longe meses. Duha e denada tormenti plenjen. Li inventi menga de fuga-plan, bat sun kwiti li bikos oli sey plan es egalem burealisibile. Duran tote wik li lagi on senu in swa-ney dom, al klosi okos e al trai bu dumi om enisa.
 +
 +
Jek Mallon duhi osobem gro. Ta he palifi, magrifi, bikam egalsente versu olo. Sol hunga mah ta koyves chu dom e kapti paloma bay korda. Hampi kada nocha ta jagisi suy amiga bay laute geming.
 +
 +
Raterford toshi fai duha, bat ta ahfi it e trai animisi Jek. Ta joki, ridi, gani alegre marjen-gana, inventi diverse zunsa fo mah-pasi taim. Yedoh pa fin i ta selfa bu mog kontroli swa e glumem en-lagi on senu bli amiga.
 +
 +
Ta hev sol un amusa: shikara. Emaii oftem pren ta kunem a shulin. Shefa trati swa-ney plenjen kom amiga. Ta lubi ta. Li pa tur shuti bay un banduk, li huntem klimbi pa kolina, huntem krosi sumpa e ruchey pa chyenlok, parti kaptura egalem. Bat Raterford jan ke oni wahti ta oltaim. A wo unkwe ta go, ta gei akompani bay gwerjen kel es tayar fo yusi lanza si ta probi fugi.
 +
 +
Bat a wo hi ta mog fugi? Al shikaring li oftem miti habiter de otre vilajas. Oni fai toking om eventa kel ye-te in isla, iven in suy zuy dale parta. Raterford hungem slu sey toking. Mogbi oni ve rakonti ke un ship de blan jen lai-te a sahil e stopi-te in sertene baya? Ta weiti sey habar pyu-nem kun foba kem kun nada. Li ya bu mog fugi, iven si ship lai.
 +
 +
Bat meses pasi un afte otre, e toking om ship yok.
 +
 +
Unves ranem pa sabah Emaii kwiti vilaja, al pren kunem Eshu e hampi haf de gwerjen. Fon toking Raterford en-jan ke Emaii go visiti visin-ney vilajas dabe voki subshefa a gwer kontra Seguii to hemapyase sobreshefa de otre tribu. Al departi, Emaii betaski suy bratason bay administri vilaja.
 +
 +
Jiva de plenjen bikam yoshi pyu enoisaful. Li iven fa-yoksuni de Eshu kel amusi-te li bay toking. E bu ye jen kun kel Raterford mog go shikari.
 +
 +
Duran longe wik vilaja audi nixa om suy shefa. Oni stopi dai fan a plenjen. Raterford samaji ke sin go shikari li ve morti por hunga. Pa fin ta audi ke Emaii-ney bratason aranji shikara kun kelke gwerjen. Raterford pregi ke oni pren ta kunem. Emaii-ney bratason konsenti.
 +
 +
Shikara fa-reveli busukses-ney. Emaii he pren kunem oli banduk ke ye in vilaja, e Raterford majbur shuti bay lansika. Ta pai kili hampi nixa, e glumem zai wandi tra kolina.
 +
 +
Duran to Jek Mallon zai lagi in dom on senu e trai en-somni, dabe bu dumi om swa-ney triste kisma. Turan dwar ek-skriki e ofni. Fobisi-ney Jek en-stan pa salta. Un lao, gorben maori man zai stan pa daklis.
 +
 +
Jek Mallon gwo miti yo sey maori kelke ves pa gata de vilaja. To es lao jaduleker, jadujen e tatuer. Si koy vilajer en-morbi, oni mah-lai sey laoman a huta, e ta leki morbi-sha bay jadu-shwoing e bay kata on derma.
 +
 +
Jek timidem lai a jaduleker. Wen Raterford go shikari, Jek oltaim dashati, fobi-yen kada nomuhimka. Bat gasta suluki muy amigem. Ta inklini kapa e froti suy nos kontra nos de Jek.
 +
 +
- Mata de Emaii es muy morbe, - ta shwo. – Emaii ve iri, si al returni ta en-jan ke ela he morti. Me mus haili ela. Me mus zwo kata on elay desne plecha, dabe morba chu korpa. Bat me bu hev agude sikin. Sikin de blan jen es pyu agude kem nuy-las. Dai ba a me yur sikin. Al aksham me ve returni it.
 +
 +
Jek bu jan kwo zwo. Wen Raterford yok, ta sempre bu es serte om kwo zwo. Si ta dai sikin a jaduleker, toy-la mog bu returni it. Si ta bu dai, jaduleker irifi e mog zwo koysa buhao.
 +
 +
E ta desidi dai.
 +
 +
- Walaa, pren ba sikin, - ta shwo, - bat zaruu returni ba it al aksham. Emaii hi doni-te sey sikin a me. Ta ve irifi si ta en-jan ke yu bu returni-te it a me.
 +
 +
Jaduleker pren sikin e go versu huta de shefa, e Jek Mallon en-lagi on senu e klosi okos.
 +
 +
Yo fa-tume wen jaduleker snova apari pa daklis de dom. Raterford bu haishi returni-te fon shikara.  Al audi stepa, Mallon lai a daklis.
 +
 +
- Walaa, pren ba yur mah-jadu-ney sikin! – laoman krai dushtem, al shwai sikin on arda. – Yu mah-te bade spiritus jivi in it, e li he kili mata de Emaii. Si me wud jan-te, me bu wud tachi-te sey sikin. Emaii ve returni e puni kiler.
 +
 +
Laoman ugrosi a Jek bay kulak pa adyoo e go wek.
 +
 +
Jek bu samaji hao den worda de jaduleker, bat en-fobi gro. Hastem ta shuani dwar e fa-ahfi in zuy dale angula. Tak hi ta sidi in angula til ke vos de Raterford fa-audi bli dwar. Ta ofni dwar, e Raterford zin, al porti suy shao-ney kaptura: dwa papagay e un kiwi.
 +
 +
- Ob yu he audi habar? – Raterford kwesti. – Mata de Emaii he morti. Me yus he go pas shefa-huta. Ol vilaja es dar.
 +
 +
Jek Mallon bu jawabi.
 +
 +
- Al shwo veritaa, me joi ke ela he morti, - Raterford shwo for. – Sey dushte laogina neva pri-te nu. Ela fai-te gro-influsa an Emaii. Me sempre fobi-te ke ela shwofu ta tu kili nu. Oni toki-te om elay morba yo al sabah, wen me departi shikari. Es interes-ney, por kwo ela he morti.
 +
 +
- Oni he kati ela bay may sikin, - Jek Mallon shwo.
 +
 +
Ta detal-nem rakonti a Raterford om visita de jaduleker.
 +
 +
Pa sekwi-sabah, sun afte fa-luma, Emaii returni a janmavilaja. Pa un-ney hi den ta merki gina kel zai departi a agra fo gun. Li mah-agiti ol vilaja, e afte kelke minuta oli vilajer es ausen stakatot miti-yen shefa.
 +
 +
Raterford lyu somni-she Jek Mallon in dom e toshi go miti Emaii. Ta lai a geit yus al ke Emaii zin, avanen suy dasta. Bat sobreshefa es ya gro-shanji-ney afte kelke wik de absensia! Ta zai go al topali pa desne peda, ta es gorbi-ney e kan nich. Pluma orni-she suy kapa es rupten, myaten. On suy fa-lao-ney fas ye un chaure wunda. It swatefai bay kloten hema sub lefte wanga-osta.
 +
 +
Gwerjen ke Emaii dukti, li es wunden, li oli hi. Li apena muvi, morbe, exosti-ney, gande. E li es ya shao. Al kwiti janmavilaja li bin pa tri ves pyu mucho.
 +
 +
Pa zuy laste un gina zin geit. Ela swingi kom un herbinka sub feng. Elay nude peda es skrapen til hema; lapu e laza ye in tanglen har. Exosten fas do holifen wangas zai kan nich. Al pasi geit ela graspi stolba, dabe bu lwo.
 +
 +
- Eshu! – Raterford exklami, gro-astoni-ney por aspekta de suy amigina, e fa-lansi a ela.
 +
 +
Ela silensi.
 +
 +
- Kwo eventi, Eshu?
 +
 +
- Pyu hao bu kwesti, - yungina jawabi kyetem. – Nu fai hasima. Seguii persekwi-te nu duran dwashi dey ga blisem.
 +
 +
Ela ek-hili e lwo. Ta lifti ela e porti afte alarmi-ney jenmenga.
 +
 +
Molya de gwerjen kili-ney in batala zai wuli lautem. Ti bu partisipi in batala na man kasami tu kili Seguii e ruinisi oli suy vilaja. Emaii-ney bratason pa furia rupti suy lanza sobre swa-ney kapa.
 +
 +
Raterford tuhun kun jenmenga go a huta de shefa e pon exosten gela on herba bifoo zinsa. Ela dekonsi. Al turni, Raterford en-vidi Emaii kel bay un handa teni plecha de lao jaduleker e bay otre handa teni un acha sobre. Fas de Emaii es deformen bay furia, on labas ye blan skuma. Jaduleker torsi al kan acha kun dashat, ta trai expliki koysa bay intermiti-she* skwili-she vos.
 +
 +
Raterford tuy gesi om olo. Emaii sol nau en-jan om morta de swa-ney mata. Furia-ney por fali-ney gwer, turan trefi-ney bay nove griva, ta yao tuy venji a koywan por oli beda. Buhao hi ve sta toy koywan. Raterford en-senti foba om kisma de nofortune jaduleker.
 +
 +
- Bu es may kulpa, Emaii! – jaduleker krai. – Un blan plenjen, toy-la kel es pyu nise, ta hi kili-te yur mata! Ta es jaduman, ta lagi in suy masbute dom e fai jadu. Ta voki bade spiritus, mah li trefi ol nuy tribu. Yur mata sempre jan-te ke ta ve kili ela. Ela sempre heni-te ta. Remembi ku, ela pinsi-te suy gamba wen yu sundi-te ambi plenjen fon mar? Ta he mah-jadu suy sikin e dai-te it a me. Me bu jan-te se, me yao-te sol kati elay plecha fo lasi morba wek. Bat tuy ke sikin tachi-te elay plecha, ela morti-te. Lasi me go, Emaii, me bu es kulpa-ney. Mah-lai sey blan jaduman e rupti suy kapa.
 +
 +
Jek Mallon yo gei trani a shefa-huta bay sit gwerjen. Ta kan sirkum bay fobisi-ney okos e por dashat tremi fon peda til kapa. Oni mah ta stan bifoo shefa.
 +
 +
- Kili me inplas ta! – Raterford krai al fa-lansi avan.
 +
 +
Bat acha ek-brili, e morte Jek Mallon lwo bli peda de jenmenga.
 +
 +
Mucho bracha kapti Raterford fon baken. Un gran karke pama klosi suy muh. Kelke sekunda Emaii stan sin muva, kwasi al bu samaji kwo he eventi. Poy acha ek-brili snova e lwo on kapa de jaduleker.
 +
 +
Brun lash lwo bli blan-la.
 +
 +
- Lasi ta go, - Emaii shwo bay kyete feblifi-ney vos, adresi-yen gwerjen kel teni Raterford.
 +
Raterford kovri fas bay ambi handa e lentem go versu suy jen-yok-ney dom.
 +
 +
= Chudao es findi-ney =
 +
 +
Raterford resti ga sole inter jen-chier.
 +
 +
Duran kelke dey afte morta de Jek Mallon ta jivi kwasi in tuman. Maistem ta lagi in dom. Wen ta bu mog lagi pyu, ta go wandi pa vilaja. Oni fai nul atenta om ta: oli mangi solemne dafna de Emaii-ney mata. Sey dafna duri muy longtaim.
 +
 +
Oni trani lash de laogina a ofnelok bli huta de shefa e mah-sidi it on borya, apogi-yen den bey kontra un stolba kel ragi fon arda. Bay otre borya oni kuti morte laogina til galsa. Den fas oni smiri* bay fet, also it glan kom kuprum-ney kazan. Den har oni viti bay grin lin. Poy oni sirkumi morte wan bay koysa kafsa-simile, zwo-ney aus pruta, dabe doga, swina e kinda bu mog nosantisi ta bay tacha. Emaii e kelke gwerjen kun banduk fai sem gluhisi-she salpa* pa honor de ela. Reste gwerjen shwai lanza inu aira e kapti it al flaisa.
 +
 +
Versu sabah de sekwi-dey shefa de visin-vilaja begin jami. Li gei akompani bay swa-ney molya, kinda e gulam. Gulam porti baken den menga de oli-sorta-ney fan. Til aksham rishtejenta wuli e plaki-shwo sirkum lash, al kati swa-ney derma bay agude ston-ki. Al aksham festachia begin.
 +
 +
Al vidi ke maoris begin festachia, Raterford lopi a dom, klosi dwar hao e lwo on senu. Ta es serte ke nau oni chi masu de suy povre amiga. Duran ol nocha ta lagi sin klosi okos, al slu gana e kraisa de chi-sha. Non, zaruu hi treba fugi fon hir. Tu kontinu sey notoleribile jiva pa sole es noposible. Hay oni kapti e kili ta, es olosam pyu hao kem tu jivi hir. Hir ta bu ve mog tilweiti ship. Si un ship wud lai a sahil de Nyu-Siland, nulwan intentem hi wud shwo a ta om se. Mogbi ta he lusi yo mucho ship! Non, ta gai fugi versu mar al un-ney hi byen kasu. Ta ve pregi koy shefa de bli-sahil-ney vilaja om protekta e ve weiti ship dar. Sertem, es muy probable ke oni ve kapti ta e kili. Wel, jen kel bu valori jiva, ta bu fai riska.
 +
 +
Blan dey-luma yo zai penetri inu dom tra gap-ki, wen Raterford remembi om subarda-pasaja ke ta kun Jek gro-eforti-te zwo. Es yo kelke mes ke ta bu he desendi adar, sub arda. Turan ta en-yao fai un proba pyu. Mogbi es posible tu pasi sirkum toy ston kel bari horisontale shahta? Avos it bu es tal gran kom nicha-ney.
 +
 +
Animi-ney bay nove idea, Raterford en-stan pa salta. Ta go a forna e pai kelke smuli-she gual fon sub pepla. Bay gual ta agnisi un longe smola-ney* pina-splinta. Kun sey selfa-zwo-ney torcha in handa, ta lifti chaure planka kel klosi zinsa inu shahta.
 +
 +
Ta fa-surprisi bay feble shum kel fa-audi aus swate dun. Astoni-ney, al beginsa ta bu kredi a swa-ney aures. Bat al slu pyu atentem, ta snova audi kyete kontinue suon. Non, bu es shum, es pleska. Nau duba yok: es pleska de flui-she akwa.
 +
 +
Ta extendi handa fo graspi toy stanga ke li yusi-te fo desendi. Bat stanga yok. Raterford sovi jal-she splinta inu dun e en-vidi stanga. Bifooen suy uupare fin bin pa nivel de poda, bat nau it es pyu nich pa kelke fut.
 +
 +
Al apogi kontra mur, Raterford klimbi inu dun, ateni stanga e graspi it. Turan stanga en-muvi, glidi-yen nich tanto kway ke Raterford apena fa-teni on it. Se duri un sekunda. Niche fin de stanga imbati kontra koysa twerde, e muva stopi.
 +
 +
Raterford en-klimbi nich along stanga. Kem pyu nich ta klimbi, tem pyu klarem ta audi akwa-plesking. Afte un minuta suy pedas sinki inu akwa. Bay topuk ta findi diba. Akwa es til genus. Ta lifti suy torcha e kan sirkum.
 +
 +
Ta zai stan miden longe, tange, tume guha kavi-ney bay subarda-ney ruchey. Guha es inklini-ney, e ruchey lopi muy kway on suy diba.
 +
 +
Raterford samaji kwo he eventi hir duran toy taim ke ta bu visiti shahta. Ti bari dao nich na ston loki-te sobre subarda-ney ruchey. Por pluving ruchey puhlifi-te e auswosh-te ston. Walaa it zai lagi, inkombri-yen angula de guha, sey gro-gran swate ston, ruptifi-ney inu tri pes. Ston he lwo yus inu ruchey e inkombri it. Bat akwa he sirkumpasi ston, kavi-yen nove dao in mole arda.
 +
 +
Raterford en-go along ruchey-fluisa. Ruchey es chyen, e tu go es fasile. Bat tavan to wolba* de guha es koyves tanto nise ke Raterford majbur fa-pligi hampi pa haf. Ruchey desendi aika krutem e oltaim shanji direksion, turni-yen nau a desna, nau a lefta. Afte go sirke charshi stepa, Raterford merki ke ti ta teni na pina-splinta he jal yo pyu kem pa haf. Ta stopi, fobi-yen resti sub arda sin agni, yao turni e go bak.
 +
 +
Turan ta vidi un feble luma-ray kel penetri inu guha fon baken turna. Ta zwo kelke stepa avan. Luma fa-pyu. Ta turni angula, e tumitaa bikam haf-luma. Un turna pyu, e ta en-vidi in dalitaa, yus pa fin de guha, den ronde ofnitura tra kel yarke dey-luma penetri.
 +
 +
Raterford yo bu go bat lopi, al pleski bay pedas pa akwa. Afte un minuta ta ateni ofnitura e klimbi aus. Ta kan sirkum e samaji ke ta loki on diba de yaruga.
 +
 +
Ga vertikale mur go uupar pa ambi taraf. Yaruga es tanto tange ke fon suy glubitaa skay sembli kom tange riva-ki kel flui sobre. Bli pedas de Raterford ruchey-ki balbati, it chu guha e kontinu dao along yaruga-diba. Dar, in gaotaa, vilaja de Emaii mus loki. Fon hir it bu es vidibile. Raterford en-fobi ke ti gardi stakatot na gwerjen merki ta, e ahfi swa inu bush. Ol yaruga es bekresen bay bush.
 +
 +
Mogbi fugi nau hi, sin ajorni? Afte tri dey ta ve ateni mar. E dar – morta o libritaa!
 +
 +
= Emaii samaji justitaa =
 +
 +
Yedoh rasum shwo a ta, ke treba returni a vilaja. Ye mucho reson fo to. Un-nem, es mucho pyu anchun tu fugi al aksham kem al sabah, bikos dan oni ve merki fuga pyu tardem. Dwa-nem, ta he lyu suy pistola in dom, e arma mog bi muy utile. Tri-nem, treba pren kunem den fan amini fo tri dey.
 +
 +
Ye yoshi un reson: ta wud yao toki kun Eshu pa laste ves.
 +
 +
Raterford findi un pina-brancha e agnisi it bay splinta kel es yo hampi finjal-ney. Kun nove torcha in handa ta klimbi bak inu guha. Tu go bak es pyu mushkile, bikos nau treba go uupar e inklina es aika krute. Raterford oltaim kan-kan wolba atentem, dabe bu go pas swa-ney shahta kel dukti a dom. Pa fin ta ateni it. Torcha bu treba pyu, also Raterford lansi it inu ruchey e en-klimbi uupar pa stanga kwasi pa mastula.
 +
 +
Ta klimbi a uupare stanga-fin e turan audi laute tuking. Tuking lai fon sobre. Ta samaji ke oni tuki pa dwar de suy dom. Dwar es shuani-ney. Mogbi oni tuki yo longtaim. Ta en-fobi ke oni mog rupti dwar e deskovri subarda-tunel. Dan olo fai fala. Treba klimbi uupar e prisenti swa a li zuy kway posible.
 +
 +
Nau ye gran distansia inter uupare stanga-fin e dom-poda. Al fa-graspi pa mur-balja, al pendi sobre swate abisma, Raterford klimbi uupar e klimbi aus yama. Oni bati dwar tanto fortem ke ol dom tremi. Al en-loki on poda, Raterford hastem kovri yama bay planka, poy kovri planka bay dine sloy de arda. Se okupi-te haf-minuta. Dan ta lai a dwar e ofni it.
 +
 +
Baken dwar Emaii zai stan. Ta es sole. Bli suy pedas ye un longe tange obyekta, kuti-ney inu kelke borya.
 +
 +
Shefa suspektem examini Raterford.
 +
 +
- Way yu bu chu-te, Hwan-har-ney? – ta kwesti. – Me tuki-te pa dwar longtaim hi.
 +
 +
- Me somni-te, - Raterford jawabi.
 +
 +
- Somni-te? – Emaii rikwesti. – Neva hi oni darfi somni tanto glubem, Hwan-har-ney. Hao gwerjen mus en-jagi por zuy syao sususa, dabe dushman bu mog ahfi-lai a ta.
 +
 +
Suspekta-ney kansa de Emaii stopi on nude pedas de Raterford.
 +
 +
- Shwo ba, Hwan-har-ney, - ta kwesti, - way yur pedas es mokre?
 +
 +
- Ouran me yus renversi-te un nangwa kun akwa.
 +
 +
Suspekta de shefa fa-wek. Duran longtaim ta silensem kan fas de suy plenjen. E pa fin shwo:
 +
 +
- Li yao-te chi yur amiga. Bat me bu he lasi li. Me afsosi ke me kili-te ta. Ta bu es kulpa-ney. Jaduleker toshi bu es kulpa-ney. May mata bin muy lao gina, taim fo morti he lai. Dafni ba yur amiga segun tradision de yur landa. Me he bringi ta a yu. Walaa ta.
 +
 +
Afte sey worda Emaii turni-ofni un borda de borya kel kovri longe tange obyekta. Raterford vidi hema-ney fas de Jek Mallon.
 +
Kun astona ta kan fas de savaja kel hev basta mahanatmitaa fo rekoni swa-ney nopravitaa.
 +
 +
Sin shwo un worda, Raterford trani korpa de suy kili-ney amiga inu dom e klosi dwar.
 +
 +
= Turan-ney ataka =
 +
 +
Raterford dafni Jek Mallon bli stakatot, pa kelke stepa fon dom. On kabra-tudun ta stavi un ligne kros. Resti sol zwo skribitura om ke hir Jek Mallon reposi, un marjen do dwashi yar, kili-ney bay maoris. Bat nofortunem Raterford bu janmog ni lekti ni skribi.
 +
 +
Maoris zai dafni for mata de ley shefa. Li porti lash de laogina a riva e pon it inu akwa. Afte haf-ora li tiri lash aus akwa e kuydem separi masu fon osta. Den masu li lansi inu riva, e den osta li woshi e pon inu basketa. Den sey basketa li porti bak inu vilaja, kovri it bay un borya e pendi on sima de stolba kel stan miden ofnelok. Den stolba li sirkumi bay barana e deklari ke it es tabu: eniwan kel tachi it ve bi kili-ney. Yoshi oni pon on basketa den dushte ligne boh-figura fo garda.
 +
 +
Pa sekwi-sabah oli shefa de visin-vilaja departi a ley guvernilok. Li hasti, bikos taim es nokalme, avan-dasta de Seguii mog apari in sirkumlok pa eni minuta. Emaii dai a kada gasta kelke gwerjen fo garda. Longe pirogas fulifi bay jen e muvi kway versu kontra-ney sahil.
 +
 +
- Nau haishi bu treba nokalmi, - Emaii shwo-te a departi-sha. – Nu he lyu Seguii bli muh de riva Piako. Dar ta fai gwer kontra blisahil-ney vilajas. Sey gwer ve okupi mucho taim. Me es serte ke li ve mog lai a nu afte amini shi dey. Shi dey es sufi-she taim fo fa-tayari fo defensa.
 +
 +
Departi-sha pa hor* en-gani gwer-gana. Al gani, li krosi riva e desapari in shulin. Pirogas resti pa kontra-ney sahil, dabe ti akompani shefa na gwerjen mog returni.
 +
 +
Iven dwa ora haishi bu pasi afte ley departa, wen ol vilaja turan alarmifi. Tambur en-baji. Ti somni-ki sub shaisa na man en-stan pa salta e fa-lansi a geit. Raterford audi-te shum e lopi kun li. Tu pasi tra geit es hampi noposible. Gwerjen kun lanza, mer, acha, sikin, banduk zai pushi mutu, fa-drangi* inu geit, mah mutu lwo. Pa fin jenmenga porti Raterford aus vilaja, e ta stopi on flanka de kolina kel krutem desendi a riva. E ta en-vidi dashat-ney vidiwat.
 +
 +
Baken riva, dar wo vilaja-ney legum-garden loki, tume haf-nude jenes kun banduk zai lopi ahir-adar, al raskiki bumature melon e nangwa. Li es mucho, toy jenes, li mengi on kontra-ney sahil kwasi furmi. Li kapti ti gun on legum-garden na gina, ligi li e trani a shulin. Mucho gina fai resista, kusi, skrapi, e por to gei bati bay kunda norahimem.
 +
 +
- Seguii! Seguii! – Emaii-ney gwerjen krai, al sheiki lanza pa sinmahta-ney furia.
 +
 +
Li zai vidi komo oni pleni ley molya, mata e docha, bat li bu mog helpi, bikos oli piroga es pa otre sahil de riva.
 +
 +
"Fon wo Seguii pai-te tanto mucho banduk fo suy gwerjen?"  Raterford dumi.  "Emaii krushisi-te un ship e pai-te sol shi-dwaka banduk. Den kwanto ship Seguii treba-te krushisi, dabe furni banduk a ol suy armee?"
 +
 +
Emaii lopi a akwa, lifti suy banduk e shuti. Kelke suy gwerjen kel hev banduk, li shuti toshi. Pa otre sahil para gwerjen ek-krai e lwo. Bat tuy jawaba-ney salpa aus kelke stoka banduk ek-guruhi. Vilaja-defenser fa-reveli muy hao nishan. Al audi kula-wisling Raterford en-lagi on herba. Ta vidi komo sirkum-ney jen lwo. Armee de Emaii fa-lansi a tange geit, al krashi kili-neys e wundi-neys. Raterford yao en-stan bat por fa-dranging koy lopi-sha stepi on suy fas. E kada ves ke ta yao en-stan gwerjen-ney nude peda mah ta lagi snova. Myati-ney, krashi-ney, ta dekonsi.
 +
 +
Bat afte un minuta ta rikonsi. Suy korpa tungi gro. Al lifti kapa, ta vidi pirogas kel zai muvi tra riva. Gwerjen de Seguii zai lai fo sturmi* vilaja de Emaii. Li zai gani lautem den chuyshuke gwerlik gana. Muchos zai teni stik kun kati-ney jen-kapa. On kapa ye pluma kel ondi sub feng. Es kapa de toy shefa kel gasti-te she Emaii nodavem. Gwerjen de Seguii miti-te li in shulin e kili-te. Sol dwa ora bak toy shefa gani-te same gana ke nau ley kiler gani.
 +
 +
In un piroga oni transporti plenisi-ney ligi-ney gina. Plengina zai krai iven pyu lautem kem ley pleniser gani.
 +
 +
Raterford en-stan mushkilem e fai sirkum-kansa a kolina kovri-ney bay morte korpa. Gwerjen de Seguii on piroga merki ta e begin shuti. Ta audi komo kula wisli-flai bli. Al trai salvi swa-ney jiva, ta fa-lansi a geit.
 +
 +
Bat geit es yo bari-ney fon nicha til uupara bay grose balkas. Vilaja es tayar fo defensa. Gao stakatot es glume e notrapasibile. Raterford en-krai lautem, pregi lasi ta inu. Bat vilajer zai mangi, li bu audi suy kraisa. Iven si li wud audi, al tanto danja-ney momenta li bu wud debloki geit, dabe lasi un jen zin, tem pyu ke sey jen es gariba. Raterford krai oltaim pyu lautem, e duran to kula zumbi sirkum e fa-nagi inu stakatot. Si maoris wud janmog goli pyu hao, ta zaruu wud bi kili-ney. Al kada ek-reming pirogas blisifi oltaim pyu.
 +
 +
Raterford lusi nada om geti inu vilaja e en-lopi along stakatot. Stakatot turni kway, e sun ta es yo baken turna. Hir kula yo bu mog ateni ta. Dense shulin es bifoo ta. Ta fa-lansi inu densika de gigante farna e en-lopi sin kan bak.
 +
 +
= Tu salvi Eshu =
 +
 +
Ta lopi til exosti. Pa fin ta lwo inu syao yaruga-ki sirkumkovri-ney bay farna. Longtaim ta lagi al slu shuting kel guruhi in dalitaa, tufi-ney bay shum de shulin.
 +
 +
Un-nem ta bu dumi om nixa e sol spiri gro. Bat poy ta remembi komo gwerjen de Seguii plenisi-te gina.
 +
 +
- Eshu! – ta hamsi pa dashat.
 +
 +
Ela ya toshi gun-te in agra. Way ta dumi om se sol nau? Ela bin dar, baken riva. Sertem, ela toshi es in plen.
 +
 +
Ta en-sidi. Gluhe shum de mucho vos, kliking de shuta fa-audi fon dalitaa. Ta zai sidi miden farna, zai slu e dumi. Eshu sindubem es plenisi-ney, e gwerjen de Seguii he transporti ela kunem tra riva. Nau ela zai lagi koylok hir, in ley kampa, ligi-ney e bati-ney.
 +
 +
Raterford pren sikin fon kamar e examini it atentem. Poy ta en-stan e chaukem en-go bak versu vilaja. Ta go muy lentem e trai bu shumi. Si koywan merki ta, ta ve tabahi.
 +
 +
Fa-aksham. Raterford vidi tra pina-brancha, ke surya es yo aika nise. Ta go longem, mucho pyu longem kem ta expekti-te. Muy dalem hi ta he lopi in shulin al salvi swa! Shuting fini. Bat voses bikam oltaim pyu laute. Also Seguii haishi bu he dukti suy armee wek. Raterford lentem ahfi-go avan al rasmuvi farna-stemes. Al en-loki bli vilaja, ta en-lagi on herba e kripi. Lentem ta serpi, kwasi serpenta, al trai bu kraki bay brancha-ki, bu tuki bay ston-ki. Pa fin ta vidi avanen, inter pina-tronka, den muvi-she figura de jen.
 +
 +
Ta stopi. Sirkum-vilaja-ney shulin es fule de gwerjen. Baum shirmi li fon Raterford, bat por voses ta samaji ke li mengi e ke li es ga bli. Koyves ta vidi li. Li wandi inter baum e jami suhbranchika. Dwa gwerjen hampi imbati kontra ta, li pasi pa tri stepa fon ta. Ta ahfi swa in herba al deri spira, e li bu merki ta. Gwerjen de Seguii farki fon gwerjen de Emaii sol bay ke hampi kadawan hev banduk baken. Fon wo li pai-te tanto mucho banduk?
 +
 +
Surya lwo, fa-tume. Raterford zai weiti tumitaa nosabrem. Pa fin in haf-tumitaa agnis de asadi-sha* en-brili, haishi bu yarkem. Raterford chaukem en-kripi avan, versu vilaja. Ta fa-ahfi baken bush e farna-densika, also oni bu merki ta. Ewalaa, avanen kontra hampi ga tumifi-ney skay ta en-vidi stakatot.
 +
 +
Vilaja silensem weiti ataka. Raterford dumi ke tu pren sey ligne fortesa ve bi mushkile hi fo ataki-sha. Eni kurajnik kel probi klimbi on stakatot, ta ve bi mah-lwo-ney bay lanza tuy. Kom pruva de to, mucho lash lagi sirkum, lumisi-ney bay salti-she luma de agnis. E nul kula ve mog pirsi grose balka.
 +
 +
Bat sun Raterford samaji ke nove sturma ve yok. Seguii desidi-te pren fortesa bay otre dao. Suy gwerjen zai jami suhbranchika in shulin e montoni it bli stakatot. Un hi jal-she brancha aus agni ve sufi fo agnisi ol fortesa. Agni hi ve mah sey notrapasibile mur lwo. Emaii fai-te gaf wen ta lasi-te dushman lai tanto blisem a suy vilaja. Yedoh, komo ta mog-te stopi li? Ta hev sto-petshi gwerjen, e Seguii hev amini dwa mil. Ta hev shi-dwaka banduk, e Seguii hev amini dwa mil. Ta hev pluri shi-dwaka sikin, e Seguii hev pluri stoka. Al vidi suhbranchika montoni-ney bli stakatot, Raterford samaji ke kisma de vilaja es desidi-ney.
 +
 +
Ta zai kripi tra kampa de asadi-sha. Gwerjen zai sidi bli yarke agni, e ta resti in tumitaa, also li bu merki ta. Ta lentem muvi fon un agni a otre, shuki-yen plengina.
 +
 +
Pa fin ta findi li.
 +
 +
Gina es ligi-ney a pina, pa sirke petshi stepa fon janmavilaja. Kada gina es ligi-ney al sina versu tronka, shayad dabe li bu mog vidi lo sirkum. Plengina zai silensi kwasi morte, e Raterford gesi ke oni he tapi ley muh.
 +
 +
Bu dalem fon li un agni jal. Sirkum agni da gwerjen zai sidi, sirke shi jen, e rosti fish on ston. Li mangi gro e fai nul atenta om gina. Luma de agni fadi inter baum, e plengina es hampi in tumitaa. Raterford kyetem ahfi-muvi inter li, shuki-yen Eshu. Ta examini pyu kem dwashi sinmuva-ney gina-figura e poy merki ela. Fas de yungina es fortem presi-ney kontra pina-tronka. Elay korpa es sirkumligi-ney bay menga de korda-ki, also ela bu mog muvi ni bracha ni gamba.
 +
 +
Raterford chaukem en-stan e tiri suy sikin. Ta kway kati oli korda-ki, un afte otre. Yungina senti ke impedi-korda yok e turni. Sol nau ela rekoni swa-ney libriser.
 +
 +
- Nu go ba, Eshu, - ta hamsi.
 +
 +
Ela jawabi nixa e tachi swa-ney muh bay ambi handa. Turan ta merki un gran pes de ligna inserti-ney inu elay chaurem ofni-ney muh. Kun forsa ta tiri ligna aus elay muh. Ela ek-gemi.
 +
 +
Yus al toy momenta un shuta ek-guruhi. Ti sidi bli agni na gwerjen he merki ta. Ta graspi handa de yungina e gro-kway en-tiri ela inu shulin, inu tumitaa. Nove shuta guruhi, e suon de peda-tomping fa-audi baken. Oni persekwi li.
 +
 +
Ta senti ke Eshu bu mog lopi. Elay gambas es neme por liging. Ela lwo oftem, e ta majbur trani ela pa arda afte swa. Ta lifti ela, pon on swa-ney plechas e en-lopi.
 +
 +
Ol kampa de asadi-sha alarmifi. Yo menga de jen persekwi li. Kula zumbi, bat bu trefi por tumitaa. Persekwa blisifi oltaim pyu. Ti ta porti na loda mah suy loping meno kway. Ta lopi pa ol mogsa sin selekti dao, al rupti bush e brancha. Kelkeves ta abruptem shanji direksion, dabe mah-konfusi persekwer. Bat kada ves li snova merki ta, e persekwa ribegin.
 +
 +
Suy kordia tuki gro. Ta senti ke ta lopi pyu lentem. Fon baken ta audi yo spiring de un gwerjen kel lopi avanen oli kun lanza in handa. Raterford jan ke nau sey lanza sal nagi suy bey.
 +
 +
- Kwiti me, - Eshu hamsi al fa-tufi. – Fugi selfa. Me impedi yu.
 +
 +
Bat Raterford jami laste forsa e lopi for sin kan bak. Persekwa es yo ga blisem. Ta bu nadi om nixa yo bat lopi for.
 +
 +
Ewalaa turan arda sub gamba fa-yok. Ta senti ke ta zai flai koylok nich, inu swate abisma. Kun gro-forsa ta fa-darbi kontra koysa. Suy muh e okos fa-kovri bay mole arda.
 +
 +
= Batala =
 +
 +
Kun mushkilitaa Raterford en-sidi, al spuki e farfari. Por ushiba ol bey tungi. Al kan uupar, ta vidi dwa gao arda-ney mur, inter kel tange tume-blu riva de skay serpi, kovri-ney bay yarke stara. Ta en-sta buhao al samaji ke ta he lwo fon tal gaotaa.
 +
 +
- Wo nu es? – Eshu kwesti apena audibilem.
 +
 +
Ela zai lagi bli ta e kan uupar kun foba.
 +
 +
- Nu es in yaruga, - Raterford shwo. – In yaruga ausen vilaja. Pa fortuna, nu lwo-te on ramla-monton. Se hi salvi-te nu.
 +
 +
- E wo es toy gran foba-ney gwerjen kel persekwi-te nu?
 +
 +
- Ta he resti dar, uuparen. Nau li bu ve persekwi nu, - Raterford ek-ridi.- Li es serte ke nu es morte.
 +
 +
Along diba de yaruga un syao ruchey flui al pleski-ki. Raterford merki it por reflekting de stara. Ta lai a ruchey-ki e kun juisa woshi garmifi-ney fas. Ob es toy hi ruchey kel flui aus ta-ney subardalok? Trefi-ney bay sey duma, Raterford turni versu yungina e shwo:
 +
 +
- Nu go ba!
 +
 +
- A wo? – Eshu kwesti. – Zuy blise chusa aus sey yaruga es pa dwa dey de going fon hir.
 +
 +
- Nu go ba! – Raterford repeti zidem e extendi handa a ela, dabe helpi en-stan.
 +
 +
Eshu en-stan, bat tuy ek-krai e snova lwo on ramla. Por lwosa inu yaruga ela stiri-te tendon* de lefte gamba e bu mog go. Raterford lifti-pon ela on plechas e en-go kway along diba de yaruga kontra fluisa de ruchey.
 +
 +
Kadalok on yaruga-diba ye agude ston. Si li wud he lwo idyen pyu desnen o leften, li wud he morti.
 +
 +
Al rupti bush e rasmuvi kana, Raterford zai go for. Pa fin ruchey turni abruptem, e Raterford palpi-findi zinsa inu guha. Ta porti astoni-ney e fobisi-ney Eshu along subarda-ney koridor, al palpi-shuki dao in fule tumitaa. Bay lefte handa ta teni yungina on plecha, e bay desne-la ta oltaim tachi tavan, dabe bu go pas toy shahta kel dukti uupar, a suy dom. Pa fin ta findi sey shahta e stopi.
 +
 +
- Fa-teni hao-hao! – ta hamsi a gela.
 +
 +
Eshu sirkumpren luy galsa e fa-pendi on luy bey. Ta en-klimbi uupar stanga. Shahta es tange kom forna-tuba, li sta tange e apena fa-drangi uupar. Stanga kurvifi por dwaple gravitaa. Yedoh al fin li ateni it-ney uupara sukses-nem.
 +
 +
- Stepi-stan on may plechas, Eshu, e lifti ba planka ke yu ve findi sobre kapa, - Raterford shwo.
 +
 +
E afte un minuta li es yo inen dom de plenjen. Bat Eshu haishi bu samaji wo li loki. Fobisi-nem ela fa-presi a swa-ney salver. Raterford deshuani dwar e ofni it.
 +
 +
Luma, blindisi-she luma trefi ley fas. Fo un momenta li klosi-presi okos. Shadas zai lopi on arda. Flama-lisan zai salti inu swate skay pa oli taraf.
 +
 +
- Nu es in nuy vilaja! – Eshu exklami.
 +
 +
- Gwerjen de Seguii agnisi-te stakatot, - Raterford shwo.
 +
 +
Stakatot zai jal in mucho plasa pa same taim. Kun guruha grose balka zai lwo. Jen, sirkumi-ney bay agni-halka, sinmahtem lopi ahir-adar al ke doga wauki e kinda plaki. Gwerjen lifti-sheiki lanza, li yao batali kontra dushman nau hi. Bat dushman es buatakibile, shirmi-ney bay flama-mur.
 +
 +
Feng zai porti agninka tra aira, e slama-huta en-flami un afte otre. Li jal kway:  afte kelke minuta sol un syao pepla-monton resti on plasa de gran huta. Masta bu iven probi salvi swa-ney habitilok; li jan ke oni bu mog tushi agnifi-ney slama.
 +
 +
Turan pa fin de gata, bli geit inkombren bay balka, stakatot krushi, e un chaure ofnitura fa-formi. Inu sey ofnitura mucho asadi-sha en-stromi, al salti bay nude peda tra jal-she lwo-ney staka. Vilaja-defenser bari ley dao. Pa fin kontrajen miti mutu fas kontra fas. Al sey distansia banduk es sinutile, e ferose handa-batala begin.
 +
 +
Al yarke flaming Raterford vidi fon daklis de suy dom, komo Emaii-ney longe pluma fliti avanen defensi-sha. Sobreshefa yusi mer gro-kushalem, suy handa nulves fai gaf. Bli ta suy gwerjen zai batali. Li es tayar fo defensi kada incha de janmavilaja. Bat li to kuraje defenser es ya shao. E ataki-sha es ya mucho! Oli gwerjen kel akompani-te visin-shefa, li he tabahi. Otres morti-te on kolina-flanka bifoo vilaja. Also al nau Emaii hev sol kelke shika jen kel bari dao a gro-menga de dushman.
 +
 +
Lentem li zai stepi bak inter dwa fila de jal-she huta. Oltaim li bikam pyu shao. Nau un jen, nau otre jen lwo bifoo dushman kel avansi furia-nem. Emaii es oltaim in un-ney fila de defenser, yus in mida de batala. Ta sembli nowundibile. Kadawan kel probi blisifi a ta, ta lwo por suy mer bifoo samaji lo eventi-she. Den lanza kel flai fon dalem, ta kapti li al flaisa bay handa e lansi bak. Yedoh ta shao-po-shao stepi bak.
 +
 +
Dushman kontroli yo haf de vilaja. Kelkes zai kapti fobisi-ney swina kel salti-te aus barilok. Emaii bakmuvi pas pendi-kabra de suy mata, pas swa-ney flami-she huta kel es zuy gran in vilaja. Sun plasa fo bakmuvi yok. Baken, pa sirke charshi stepa, es jal-she stakatot, e baken stakatot es glube yaruga.
 +
 +
Mucho gwerjen de Seguii sirkumi huta de sobreshefa e yao penetri inu it, nadi-yen findi dar koy gro-tresor. Al ek-jal handa, li rasmuvi flami-she kana e raslansi it a oli taraf. Ewalaa ye un explosa kel ek-sheiki ol kolina. Huta rasflai. On suy plasa apari un glube yama in arda. Sikrum yama mucho jal-ney lash lagi. Es barela kun barut bringi-ney fon "Agnesa": it explosi-te in huta de shefa.
 +
 +
Explosa es tanto ruini-she fo ataki-sha e fobisi li tanto, ke li fai garbar e en-stromi bak al krashi mutu.
 +
 +
- Avan! – Emaii krai.
 +
 +
Handafula de kurajnik fa-lansi avan kun Emaii. Dushman en-hili sub sey nochauke dranga e muvi bak inter dwa fila de jal-ney huta. Incha afte incha Emaii zai returni janmavilaja a swa. Snova ta en-posesi peplalok de suy palas, snova pendi-kabra de suy mata es baken chaure bey de son. Al sertene minuta sembli ke Emaii sal forsi dushman aus vilaja.
 +
 +
Bat gwerjen de Seguii sun rifai samaja om situasion. Bak-filas drangi avan-filas, also avan-filas stopi e snova en-go avan ataki. Vilaja-defenser es nau tro shao. Li es tanto shao ke li fobi sirkuma. Li zai batali kun nochauke, sinnada-ney kuraja, bat li snova zai bakmuvi, al sey ves pyu kway.
 +
 +
Sun oni drangi li a fin de vilaja. Nau Emaii hev amaxi trishi jen. Baken ta stakatot jal. Li oli jan yo, ke sun batala sal fini.
 +
 +
Turan ga blisem da Emaii vidi balka-dom de suy blan plenjen. Gran jen do agnilik har zai stan pa daklis e swingi suy gro-handa a ta. Syao dasta de drangi-ney gwerjen, shuki-yen shirma fon baken, desidi bakmuvi versu masbute mur de sey dom. Wen Emaii en-loki bli dwar, Raterford graspi ta pa plechas e tiri inu. Oli arma-dun es ofne, e Emaii en-vidi un yungina sidi-she on poda.
 +
 +
- Eshu! – ta ek-krai bay ek-tremi-ney vos. – Yu es hir? Me dumi-te ke yu es she li, in plen…
 +
 +
Raterford bay peda mah-wek planka e diki a shefa den swate yama.
 +
 +
- Yur salva es hir, - ta shwo. – Hay oli gwerjen desendi adar, un afte otre, e yu oli ve bi libre.
 +
 +
Shefa bu shwo, bu muvi.
 +
 +
- Yu bu kredi a me, Emaii? Kwesti yur docha.
 +
 +
- Ta shwo veritaa, patra, - gela shwo.
 +
 +
Oni yo zai batali yus bli dom-dwar. Emaii tiri gwerjen, un afte otre, inu shamba e komandi ke li desendi inu yama. Gwerjen bu samaji, yedoh obedi sin kwesti.
 +
 +
- Go ba along fluisa de ruchey! – Raterford krai a li inu yama.
 +
 +
In dom fa-garme, en-ye fauha de fum. Ataki-sha repeti ley manovra: li agnisi-te bake mur de dom. Wen ausen bu resti gwerjen, Raterford klosi-klapi dwar e shuani it.
 +
 +
- Nau yu treba desendi, - ta shwo a Eshu e Emaii.
 +
 +
Oni gro-bati dwar bay stik. Suy masbute pina-planka tremi.
 +
 +
- Go ba yu toshi kun nu, - Emaii shwo a Raterford.
 +
 +
- Non, me mus resti, - Raterford jawabi. – Me mus inkombri zinsa inu subarda-pasaja, dabe li bu findi it e bu persekwi nu.
 +
 +
Ta tiri pistola fon sub senu, sovi it inu arma-dun kel es yus bli dwar, shuti. Tuking tuy stopi. Ta snova e snova sharji suy pistola e shuti. Tra ronde ofnitura de arma-dun ta vidi ke asadi-sha he bakmuvi dalem e bu osi blisi a dwar. Shamba es fule de tufi-she fum, tu spiri es hampi buposible. Smola on mur fai pao. Tra gap-ki inter balka da flama fa-diki. Bat Emaii haishi zai stan bli yama, ta bu osi desendi e lyu Raterford sole.
 +
 +
- Go ba! – Raterford krai. – Yu mus porti docha, bikos ela bu mog go. Bu fobi, - ta adi al ek-smaili, - me ve hunti a yu sun.
 +
 +
Emaii lifti-pon Eshu on plechas e desapari in yama. Al resti sole, Raterford pon suy pistola in kamar e pren acha. Bay un hi darba ta kati tel kel ligi ruf-stangas a uupare balkas de karkasa. Ruf-stangas tuy kurvifi e idyen sinki sub gravitaa de sobrepon-ney arda. Al teni in handa den fin de tel, Raterford desendi inu yama e fixi gambas on uupare fin de stanga. Al apogi bey kontra mur de shahta, ta pa ol mogsa ek-tiri tel.
 +
 +
Ruf-stangas glidi wek fon karkasa-balkas, e olo tuy lwo nich inu shamba. Zinsa inu subardalok es inkombri-ney bay tri-fut-ney sloy de arda.
 +
 +
- Wel, nau li bu ve gesi a wo nu he desapari, - Raterford shwo a swa al desendi along stanga.
 +
 +
Afte para minuta ta es yo in yaruga. Emaii, Eshu e gwerjen zai weiti ta. Ta hungem inuspiri-spiri freshe nocha-ney aira: suy pulmones es ya toxinen bay fum.
 +
 +
= She Taranaki =
 +
 +
- Me bu nidi tal gulam kom yu, Hwan-har-ney, - Emaii shwo. – Me nidi tal shefa. Yu es durte, yu es kuraje, yu es janmi-ney fo bi shefa.
 +
 +
Nocha zai fini. Skay fa-pale, bat on diba de yaruga es haishi tume. Li zai go kway inter dwa gao vertikale yaruga-flanka. Koyves yaruga es tanto tange ke li majbur go pa fila, un afte otre. Li pleski bay nude peda pa akwa de ruchey kel akompani li fon guha.
 +
 +
- Me fai kasam ke me ve mah yu shefa, Hwan-har-ney, afte ke me wekgoni Seguii aus may landa, bikos yu es mahan e saje, - Emaii shwo for. – E Seguii, me ve venji a ta. Bay sey hi handa me ve rasrupti suy kapa e extirpi ol suy klan.
 +
 +
Li resti sol dwashi-sit jen, inklusi-yen Eshu ke gwerjen porti on plechas pa tur. Oli hi es wundi-ney: koys topali, otres bu mog muvi bay rupti-ney brancha, koy otres he fa-yoksuni de un oko oda aur. Emaii, skrapi-ney fon peda til kapa, ta es mokre por swa-ney hema. Yedoh li dumi sol om venja. Tu ribildi janmavilaja, tu librisi swa-ney molya, sista, docha aus gulamtaa – se hi es ley sole drima, om se hi li dumi oltaim.
 +
 +
- Non, yu ve bi shefa bifoo ke me kili Seguii, - Emaii shwo. – Sin yu ol may tribu wud bi yo morte. Me ve mah yu shefa tuy ke nu lai inu Taranaki landa, a may amigas e alianser. Me es sobreshefa, me mog mah eniwan shefa, eniwan ke me yao.
 +
 +
Raterford silensi. Es yo ga luma-ney, e Emaii desidi ke tu kontinu safara al dey es tro danja-ney: koywan mog vidi li fon sobre. Li findi un bugran holika sub ti pendi sobre yaruga na roka e refuji in it. Gwerjen kili bay lanza den kelke titar*-faula kel nesti pa menga on diba de yaruga. Li chi li kru, bikos es danja-ney tu zwo agni: dushman mog merki fum. Raterford, malgree hunga, chi muy shao: til nau hi ta bu es abyasen a chi kru masu.
 +
 +
Li sidi sub roka duran ol dey, bat tuy afte fa-tume li en-go for along sinfin-ney yaruga. Shao-po-shao yaruga bikam meno glube, suy mur bikam meno krute. Pa fin al tri-ney nocha de safara li pai geti aus it. Li zin shulin.
 +
 +
Emaii dukti suy syao dasta versu suda, a dale landa Taranaki.
 +
 +
- Lao Otako, sobreshefa de Taranaki tribu, bin amiga de may patra, - Emaii shwo. – Ta ve resivi me kom brata, ta ve helpi a me tu jiti may dushman.
 +
 +
Pa beginsa li go sol al nocha, e al dey li refuji in zuy dense shulin. Koyves in shulin li miti jen. To es fuger fon vilaja rauben bay Seguii. Inter li koyves ye i gina. Maiste fuger perteni a tribu de Emaii. Bat koyves ye i jen de otre tribu: Seguii ya he krushisi ol norde parta de Norde isla de Nyu-Siland. Oli toy jen, hungi-ney, fobisi-ney, persekwi-ney, li hunti a Emaii e go a suda kun ta. Dasta oltaim fa-gran, e afte tri wik de going tra ruini-ney landa li es yo sirke 500 jen.
 +
 +
Koyves li imbati kontra peplalok de jal-ney vilaja. On plasa de stakatot sol rare jal-ney staka ragi, kom rupti-ney denta. Glodi-ney jen-osta gavahi om dashat-ney chia kel eventi-te hir nodavem. Safari-sha trai dalem sirkumpasi sey dashat-ney ruina, fobi-yen miti dushman.
 +
 +
Li nutri ga buhao. Rarem hi oni pai kili un savajifi-ney swina, fugi-ney a shulin fon koy rauben vilaja. Li gloti olo ke li findi: paloma-ney ovo, slika, wurma, spaida, farna-riza. Emaii prohibi zwo agni, oni majbur chi ol fan kru. Raterford sufri por to pyu kem oli. Ta fa-magre.
 +
 +
Gamba de Eshu sun fa-haili, e nau gela go pa selfa, sin helpa de otres. Kwasi fidele doga, ela klingi a Raterford. Ela pai farna-riza fo ta, dai a ta parta de paloma-ovo ke ela findi in nesta.
 +
 +
Landa sirkum li shao-po-shao bikam oltaim pyu monta-ney. Ronde kolina de isla-ney norda-parta fa-replasi bay vere monta-kadena. Safari-sha majbur go along tange monta-gap inter gran grey roka. Tu go on montaflanka wud bi riska-ney, bikos oni wud mog merki li fon dalem. Oftem li majbur krosi pa chyenlok den stromi-she riva-ki do ais-lenge akwa. Sey riva-ki es tanto lenge bikos li formi aus snega kel fusi on monta-sima. Bat kelke ves li miti i garme sursa, kuti-ney bay vapor-badal. Akwa in sey sursa es tanto garme ke oni bu mog tachi it. Garme sursa stromi gao uupar aus arda, kom gigante fontan. Se pruvi ke vulkanike forsas kel koytaim lifti-te Nyu-Siland fon osean-diba, li haishi bu he fadi. Duran sey safara Raterford kelke ves vidi vulkan kun fum-ki sobre.
 +
 +
Emaii dukti li a gro-gran dale monta kel-ney snega-ney sima brili yarkem sub surya. Sey monta es mucho pyu gao kem oli otre sirkum-monta.
 +
 +
- Baken it Taranaki-landa loki, - Emaii shwo al diki monta a Raterford. – Wen monta es baken nu, nu es she amigas.
 +
 +
Raterford remembi ke ta vidi-te sey snega-sima-ney monta fon mar, wen "Agnesa" wandi-te bli sahil de Nyu-Siland al shuki byen baya fo fai anka. Kapitan Koffain nami-te it monta de Egmont.
 +
 +
Pa fin li kwiti ruini-ney landa. Li begin miti vilaja kel bu es trefi-ney bay gwer e agni. Habiter de sey vilaja resivi safari-sha muy amigem. Li fobi ke Seguii lai a li toshi. Por to li opini oli dushman de Seguii kom ley alianser. Armee de Seguii fobisi li maistem bay banduk. Sey habiter de sentra-ney parta de isla ga bu hev agni-arma.
 +
 +
Oli shefa de vilaja lyu Eshu e Emaii in swa-ney huta fo nochi. Li ugosti gasta abundantem. Oli vidi respekta, kun kel Emaii trati Raterford, e trati ta samem. Onishwoka om komo ta penetri-te inu dushman-kampa, komo ta librisi-te un plengina, komo ta auskavi-te subarda-pasaja e bay to trompi-te Seguii, sey onishwoka propagi fon vilaja a vilaja. Suy gro-gaotaa, agnilik har e blan derma mah nodurte maoris admiri. Kadalok oni aksepti ta kom shefa, obwol ta haishi bu es shefa. Ta somni kun shefas, desnen Emaii. Oli mah-chi ta yao-shem, e sun ta demagrifi.
 +
 +
Nau oni mog go al dey, e li go mucho pyu kway. Li sirkumpasi monta de Egmont e zin landa Taranaki om kel Emaii drimi-te pasion-nem.
 +
 +
= Un blan maori =
 +
 +
Taranaki es bli-mar-ney landa. It loki pa sahil de chaure Kuk martanga*. Mar! Sol mar mog bringi libritaa a Raterford, sol mar mog returni ta a dom. Bay hunge kansa ta examini horisonta, al nadi vidi parus koylok. Bat mar es vakue e sahralik.
 +
 +
In Taranaki li visiti mucho vilaja kel sembli a Raterford pyu riche kem vilaja de Emaii-ney tribu. Legumgarden sirkum li es vaste, in barilok swina fai gru-gru*. Bat shefe zunsa de Taranaki tribu es fishing. Flot do menga gran piroga muvi ahir-adar bli sahil duran ol dey. Kelke ves Raterford vidi komo, al stan on kapa de piroga, fisher kili gro-gran sharka bay lanza. Den chou sharka-fet Taranaki-jen opini kom lakma, li pri it pyu kem swina-fet. Al kada defluisa ol populasion de landa lai a sahil fo jami fish e shel. Den shel oni chi sol kru.
 +
 +
Pa fin li arivi a zuy gran vilaja de sey landa. Otako to sobreshefa de tribu habiti hir. Bay grantaa sey vilaja superi oli otre-las ke Raterford gwo vidi in Nyu-Siland. Amini mil jen habiti in it.
 +
 +
Otako miti gasta bli geit. Jenmenga zai krai "Airmaree!" pa extas. Gina skrapi swa-ney fas. Gasta zin geit e tuy gei lokisi in huta. Sobreshefa dukti Eshu, Emaii e Raterford a swa.
 +
 +
Otako es yo ga grey-har-ney, bat ta go fasilem, kom yunga. Ta go tanto kway ke gasta mushkilem sekwi ta. Gao, magre, muskulaful, ta sembli ga masbute e forte malgree suy yash. Suy kapa es ornen bay sinnamba-ney pluma, un de kel astoni Raterford bay nopinchan grantaa. Es pluma de ausmorti-ney faula moa ke Otako heredi-te fon patra e opa.
 +
 +
Huta de Otako es haishi pyu gran kem huta de Emaii. Bifoo suy dwar un agni jal, sirkum agni shi o shi-dwa man zai sidi. Es subshefa de Taranaki tribu. Li zai rosti un gran swina. Al vidi gasta li rasmuvi e dai a gasta plasa bli agni.
 +
 +
Emaii begin rakonti komo Seguii destrukti-te suy vilaja. Generalem ta rakonti verem, bat chuyshu gro om kuraja e fabulalik fortitaa de suy gwerjen. Ta nami dushman kom doga, swina, papagay, sharka, ta kun bicha shwo om ley nokuraja, podlitaa, stupiditaa. Kun rare mahanatmitaa ta bu bashani om swa-ney selfa-ney merita, bat ta gro-laudi swa-ney amigas e rishtas.
 +
 +
- May brave bratason Kaimoroo, - ta krai, - ta kili-te sto-sitshi chou doga e morti-te tak kom un prakinda de mahan hero gai morti.
 +
 +
Oda:
 +
 +
- Gaula to boy kel nulves gwo bi in batala, ta bay kada darba de lanza kili-te tri stupide papagay. Me ridi-te al kan komo sey grose swinas lopi-te fon syao kinda kel fon nodavem hi janmog go. Li ataki-te lu pa gro-menga, sol dan ta lwo-te.
 +
 +
Pa kada minuta Emaii en-stan pa salta, virti mer e diki komo kada suy gwerjen batali-te. Malgree troisa, rakonta de Emaii klarisi toy tri kausa dank a kel Seguii he jiti. Un-nem, dushman apari-te bli vilaja pa un-e-haf wik pyu ranem kem li gei-te expekti. Dwa-nem, li bin mucho. Tri-nem, oni bu mog batali bay lanza e mer kontra banduk e kula.
 +
 +
- Ob li verem oli hi hev-te banduk? – Otako kwesti.
 +
 +
- Hampi oli, – Emaii jawabi. – Si li bu wud hev banduk, nu wud mog fai chu-ataka e bu wud lasi li agnisi stakatot.
 +
 +
Wen Emaii rakonti om salving de Eshu, om subarda-pasaja, oli fai respekta-ney kansa a Raterford.
 +
 +
Bat Raterford bu audi Emaii-ney worda. Duran ol suy rakonta ta fixi-nem kan un jen kel zai sidi bli agni e chabi swinamasu.
 +
 +
Pluma on kapa de bukoniwan e tatu on suy frenta gavahi ke ta es un de subshefas de Taranaki tribu. Suy plechas es kovren bay borya, in handa ta teni mer, bli pedas un lanza lagi. Kelke ves duran Emaii-ney rakonta ta fai kurte remarka, ta shwo pa maori librem, fasilem, pravem, kom vere maori. Bat fas de sey jen, noglate por tatu, bu es brun. It es blan, sam kom Raterford-ney.
 +
 +
Wen swina es chi-ney e oli en-stan fo go somni, blan-derma-ney maori lai a Raterford e bulautem shwo a ta pa inglish:
 +
 +
- Lai a may huta. Tri-ney-la leften geit.
 +
 +
= Toka =
 +
 +
Raterford pasi nocha in huta de Otako. Pa savera, wen oli haishi somni, ta en-stan e go shuki habitilok de blan maori. Ti blan wan habiti na huta aspekti samem kom otre huta de vilaja. Raterford stopi bli zinsa.
 +
 +
- Zin ba, - koywan shwo pa pure inglish lingwa.
 +
 +
Raterford fa-inklini e zin. In haf-luma ta vidi un man kel sidi on senu, semblem yus afte en-jagi. Bli ta un gina somni, al pon bracha on dwa syao somni-she kinda. In huta ye sol un Europa-ney obyekta: gro-hao dwa-tuba-ney banduk pendi-she pa mur.
 +
 +
- En-sidi ba, Raterford, - masta de huta shwo.
 +
 +
Raterford ek-tremi al audi suy nam. Maoris nami ta Hwan-har-ney. Komo sey jen mog jan suy vere nam?
 +
 +
- Hu shwo-te a yu may nam? – ta kwesti.
 +
 +
- Yur amiga Jon Wotson, - blan maori jawabi. – Ta rakonti-te a me om yu oli. Me remembi suy worda e rekoni yu por yur gaotaa e rudish har.
 +
 +
- Jon Wotson! Yu vidi-te Jon Wotson? – Raterford krai.
 +
 +
- Ya, vidi-te. In pasi-ney yar nu kun Otako fai un gran safara a norda e pasi kelke dey in vilaja de shefa Rengadi. Wotson es beklosi-ney. Ot gwerjen gardi ta al dey e al nocha. Bat oni lasi me toki kun ta, bikos me es shefa e me jivi hir fon davem. Wotson rakonti a me, ke malgree garda ta fugi-te shi-un ves. Kada ves oni kapti ta in shulin e dukti bak. Ta bin nobridibile jen, ta bu mog-te rekonsili* kun plen.
 +
 +
- Bin? Way yu shwo "bin"? – Raterford kwesti kun alarma. – Ob nau ta bu es yo?
 +
 +
- Oni he kili ta.
 +
 +
- Por kwo?
 +
 +
- Por ke ta kili-te suy masta, lao shefa Rengadi. Al nocha, pa kelke ora afte nuy toka. Ta rupti bakmur de suy huta e fugi snova, pa shi-dwa-ney ves. Oni merki ta wen ta es yo bli geit. Al sey taim Rengadi kontroli garda de vilaja. Ta vidi fuger e kun tri gwerjen lopi a ta. Jon Wotson graspi mer aus handa de un gwerjen e rupti kapal de shefa. Afte un momenta ta selfa es kili-ney bay lanza.
 +
 +
Raterford lasi lwo kapa. Ta en-sta mushkile e griva-ney. Povre Wotson! Also aus li, sit jen, bu sol Jek Mallon morti-te.
 +
 +
- Ob yu vidi-te yoshi koy otre marjen fon "Agnesa"? – ta kwesti kyetem afte longe silensa.
 +
 +
- Vidi-te.
 +
 +
- Den hu?
 +
 +
- Den Jefferson. Nu gasti-te she suy masta, shefa Wana. Jefferson he fa-pagale.
 +
 +
- Yus tak me dumi-te! – Raterford exklami.
 +
 +
- Karim Wana lubi ta gro, garwi por ta, diki ta a oli. Jefferson bu remembi nixa. Ta iven he delerni shwo. Me kwesti-te ta, komo ta sta, ob ta sinian om janmalanda, ob koywan ofensi ta. Bat ta sol fai sinsensu-ney suon. Duran ol dey ta lagi on senu, kwasi balka, e kan uupar. Ta defai stupor* sol wen oni bringi fan. Ta chi mucho, gro-hungem. Wana mah-chi ta abundantem, e ta es tanto grose ke apena pasi tra huta-dwar...
 +
 +
- Ob yu bu miti-te Jon Smit e Tompson? – Raterford kwesti. – Kwo he eventi a li?
 +
 +
- Non, me bu he miti li. Li es oda kili-ney, oda in plen she Seguii. Seguii ya he ruini ti li jivi na vilaja.
 +
 +
Ti somni on senu na gina ofni okos e en-examini Raterford.
 +
 +
- Es may molya, Otako-ney docha, - blan savaja shwo. – Ela samaji nul worda pa inglish. May kinda kresi kom vere maori, li bu farki fon otre hir-ney kinda. Sol derma es idyen pyu klare.
 +
 +
- E yu, hu es yu? – Raterford kwesti.
 +
 +
- Me nami Jeims Mor, - blan savaja jawabi. – Me es fugi-ney Ostralia-ney katorga-jen*.
 +
 +
Ta kan Raterford-ney fas atentem, dabe vidi komo sey konfesa impresi Raterford. Bat fas de Raterford bu shanji. Dan fugi-ney katorga-jen kontinu:
 +
 +
- Me bin inglish texer. Nu gun bay handa, kadawan in swa-ney dom. Nuy gunsa manteni nu, obwol nu es muy povre. Bat komersa-jen bildi un kapra-fabrika. Oni stavi mashina in sey fabrika. Fabrika-ney kapra kosti pa dwa ves pyu chipe kem nuy-la. Also nulwan kupi nuy kapra pyu. Ye nixa fo chi. May docha morti por hunga. Dan nu to oli texer jami tuhun, pa menga go a fabrika e rupti oli damni-ney mashina. Oni aresti nu e sendi a Ostralia fo katorga. Duran tri yar me porti kao* e pavimenti* Ostralia kamina. Pa fin me suksesi fugi, me ahfi-go a Port-Jekson. Dar me zin marjen-tim de un ship. Nuy ship visiti Nyu-Siland e fai anka hir, bli sey sahil, in Kuk martanga, dabe pren nosolte akwa e raubi savajas. Duran ke nu fai anka, me kwereli kun un marjen kel es podle e karke jen. Ta jan may sekret. Ta irifi om me, go a kapitan e shwo a ta ke me es fugi-ney katorga-jen. Kapitan deklari ke al returni a Ostralia ta ve handi me a polis. Dan me fugi fon ship e lai a sey vilaja. Otako resivi me muy karimem. Me jvi hir yo duran ot yar, e sey yar es zuy felise in may jiva. Me bu ve departi fon hir, iven si oni wadi a me komplete pardona. Me heni Ingland.
 +
 +
- E komo yu bikam-te shefa, Jeims Mor?
 +
 +
- Me he fa-distinti in mucho batala. Otako gro-lubi me. Sin may konsila ta bu zwo nixa. Me es kwasi prime minista hir. Me dukti ol politika e ol komersa de tribu, me fai aliansa e deklari gwer. Bat me es salam-ney jen, me preferi salam, bu gwer. Dank a aliansa kun nuy visin ke me he fai, Taranaki tribu es nau zuy forte tribu pa ol sahil de Kuk martanga. Si Seguii wud yok, nu wud bi zuy mahtaful in ol isla. Bat kontra banduk de Seguii nu mog zwo nixa.
 +
 +
- Shwo ba, Jeims Mor, fon wo Seguii pai-te banduk?
 +
 +
- Inglish rega doni-te li a ta.
 +
 +
- Inglish rega! Ob inglish rega visiti-te Nyu-Siland?
 +
 +
- Non. Bat Seguii bin in Ingland e prisenti-te swa a inglish rega.
 +
 +
- Wen?
 +
 +
- Ta returni-te sol un-e-haf yar bak. Ob yu bu he audi om se? Dan yu bin ya in plen yo.
 +
 +
- Me audi se pa un-ney ves! – Raterford exklami.
 +
 +
- Sirke sit yar bak Seguii es sobreshefa de un syao tribu pa esta-ney sahil de nuy isla. Kapitan de koy komersa-ship transporti ta a Ingland. Dar oni resivi ta kom gaurawe ofisiala. Un-e-haf yar bak un inglish gwership pon ta snova on sahil de Nyu-Siland tuhun kun dwa mil banduk.
 +
 +
"Un inglish gwership lai-te ahir! It wud mog-te sundi me a janmalanda, e me jan-te nixa om se", Raterford dumi kun karwitaa. Bat ta bu shwo sey duma lautem, bikos Jeims Mor es patriota de Nyu-Siland, tu konfidi a ta den plan de fuga wud bi danja-ney. Inplas to Raterford kwesti:
 +
 +
- Way inglish rega dai-te tanto mucho banduk a ta?
 +
 +
- Inglish rega fai-te kontrakta kun Seguii om ke Seguii konkesti ol Nyu-Siland e doni it a Ingland. Dan Ingland wud pai yoshi un riche kolonia, e Seguii wud bi kwasi kolonia-guverner. Walaa komo Seguii pai-te banduk. Bat Seguii yao jiti inglish rega bay durtitaa. Ingland es dale. Ta zai konkesti Nyu-Siland bay banduk, yedoh bu fo Ingland, bat fo swa selfa.
 +
 +
Jeims Mor silensi idyen, poy adi:
 +
 +
- Seguii es durte, bat pa fin Ingland ve sobredurti ta.
 +
 +
- Komo? – Raterford kwesti.
 +
 +
- Sey gwer zai extirpi tote tribus. Kelke shika mil de maori gwerjen es yo kili-ney. Mucho masbute ipu es yo jal-ney. Seguii es ferose jen-chier. Depos ke ta returni-te fon Europa, suy armee chi hampi sol jen-masu. Gwer impedi shikaring e agra-gunsa, hunga ugrosi landa. Kelke yar pyu de tal ruini-she gwer, ewalaa Nyu-Siland ve bikam jen-yok-ney landa. Dan Ingland ve konkesti it sin mushkila.
 +
 +
Raterford audi kunshwoer atentem, ta kapti kada worda. Til nau ta jivi-te kwasi in tumitaa, ta bu samaji-te kwo eventi sirkum ta. Bat dabe akti pravem, ta gai samaji hao den jiva de sey landa, a kel fata he lansi ta.
 +
 +
- Nyu-Siland ve bikam jen-yok-ney landa, - Jeims Mor shwo for, - si nu bu stopi sey ruining. Seguii kontroli ol norde e sentrale parta de isla. Nu kontroli sey sahil. Monta separisi nu fon Seguii. Si ta chu kontra nu, nu ve miti ta in nuy monta ke nu jan gro-hao, e ta ve fai hasima malgree oli suy banduk. Ta jan se e weiti ke nu hi begin gwer e lai a ta. Wel, ta ve tilweiti se. Wen taim lai, nu go e jiti.
 +
 +
- Wen hi sey taim ve lai?
 +
 +
- Wen nu ve hev pyu banduk kem nau.
 +
 +
- Ob nau yu hev banduk?
 +
 +
- Walaa, kan, - Jeims Mor shwo al indiki ti pa mur pendi na banduk.
 +
 +
- E yu dumi ke un yur banduk es pyu hao kem Seguii-ney dwa mil banduk? – Raterford ek-ridi.
 +
 +
- Nu hev bu un banduk, nu hev dwasto. E sun nu ve hev pyu, - Jeims Mor jawabi. – Balena-ship bringi li. Sey ship fai anka hir in Kuk martanga dabe pren akwa e ligna. Nu permiti a balener tu landi, tu pren akwa e haki ligna. Pur to nu pren paga bay banduk e barut. Balener aksepti sey komersa-akta, li jan ya ke otrekas li bu ve mog go a sahil.
 +
 +
- E oftem ku sey balena-ship visiti yu?
 +
 +
- Sirke un ves per dwa yar. Koyves pyu oftem, koyves pyu rarem.
 +
 +
"Es ya gro-hao ke me he geti a Taranaki!" Raterford dumi kun joisa. Nada, yo fadi-ney, snova animifi in suy kordia.
 +
 +
= Weita =
 +
 +
Longtaim hi Raterford jivi in Taranaki landa, bat ship de balener bu lai. Kada dey ta go a sahil e longem kan an ondi-she mar. Bat, exepte maori piroga, ship yok. Tristem ta returni a vilaja. Bat ta bu lusi nada e pa sekwi-sabah snova go a mar.
 +
 +
Otako e Mor weiti balener kun same nosabra, obwol por otre kausa. Li yao pai banduk e begin gwer kontra Seguii pyu sun.
 +
 +
- Li tardefai, bat li zaruu ve lai, - Jeims Mor shwo sigurem. – Treba sol weiti idyen pyu.
 +
 +
Raterford pri Mor, e ambi inglish sun bikam amiga. Bat Raterford bu konfesi a suy nove amiga, ke ta drimi returni a janmalanda. Fugi-ney katorga-jen bikam-te vere maori, ta heni Ingland wo ta sufri-te, e verem en-lyan a nove patralanda. Tu rakonti a ta den plan om returna a Ingland es sam danja-ney kom tu rakonti it a Emaii oda Otako.
 +
 +
Raterford selfa toshi en-lubi Nyu-Siland. Ta pri mahanatmitaa e kuraja de sey kruele, povre, sintalim-ney jen. Ta admiri ley do-janma-ney rasum, ley fidelitaa versu amiga. Si nafra-ney tradision de jen-chiing wud yok, ta wud fulem rekonsili kun li. Ta pri natura de Nyu-Siland yoshi pyu kem it-ney jen. Kun juisa hi ta wandi in kyete jamile shulin al persekwi un savajifi-ney swina, klimbi pa krute flanka de monta, pi ais-lenge akwa aus stromi-she riva, inuspiri mole e sempre warme aira.
 +
 +
Yedoh ta sinian gro. Al nocha ta sonji om gata de gran urba, shum de sinnamba-ney gari e keb, gao ston-dom, dikiwinda e jaopay de shop, marjen-ney taverna, hom-ney inglish shwosa pa kada daokrosa. Ta en-jagi e longem gemi al fa-turni fon un flanka a otre. Ta hev ya gami-ney sistas, kelke sistason, amigas in Ingland, e ta gro-yao vidi li.
 +
 +
Dwa blan jen hev farke plan, e li jivi farkem. Jeims Mor trai simili maori tanto kwanto posible. Ta hev banduk, bat ta shikari bay lanza. Longtaim ta lerni yusi mer. Ta hev fer-ney acha, bat ta preferi yusi ston-ney. Ta kuki fan sol pa maori dao, e ti ta habiti na huta bu distinti fon otre huta de vilaja.
 +
 +
Raterford, kontrem, pri zuy den toy Europa-ney kosa ke ta haishi hev: un acha, un sikin e un pistola. Til nau ta bu janmog yusi lanza. Al go shikari ta oda pregi-pai banduk fon koywan oda stavi jatile korda-kaptika fo faula. Otako doni a ta den arda-pes, e ta kultivi it bu bay stik bat bay selfa-zwo-ney ligne pluga ke ta selfa trani, inplas kaval. Ta snova bildi un europalik dom aus grose balka. Nau ta bu nidi fortesa, ta nidi dom, also ta haki-zwo vere winda in mur. Por yoksa de glas winda fa-klosi bay ligne klosika.
 +
 +
Yoshi ta talimi maoris idyen. Ta diki a li, pa exampla, komo oni texi neta. Bifoo ta maoris hev-te nul idea om neta. Pa dwa yar afte suy ariva a Taranaki ol bli-sahil-ney populasion yo kapti fish bay neta, also kaptura fa-gran pa kelke ves.
 +
 +
Un-ney neta es texi-ney bay Eshu aus fibra de savaje lin segun instrukta de Raterford. Kun neta Raterford raki piroga inu mar. Wen ta returni, suy piroga es fule de fish. Dan oli begin texi neta. Sun ye tanto mucho fish ke oni bu mog chi it ol. Iven doga e swina chi fish til sta sate. Also oni begin fumi fish fo futur.
 +
 +
Raterford rakonti suy drima om returni a janmalanda sol a Eshu. Ta jan ke ela bu ve gadari ta.
 +
 +
- Me ve sta triste por separi fon yu, Hwan-har-ney, - yungina shwo. – Me yao ke ship de yur tribu lai ahir zuy tarde posible. Bat me samaji ke tu jivi sole miden garibe jenmin es mushkile. Me piti yu. Kan ba, may patra gro-sinian om nuy vilaja ke Seguii he ruini. Bat it es ya blise, e yur janmalanda es ya dale. Oo, si me wud majbur kwiti sey isla fo sempre e en-loki miden garibe jen kel shwo pa garibe lingwa, me wud lusi rasum.
 +
 +
"Ya, kelkes lusi rasum por to", - Raterford dumi al remembi nofortune Jefferson.
 +
 +
Emaii lubi for den Raterford e bu fogeti suy wada tu mah ta shefa. Pa un dey (se eventi yo pa dwa-ney yar de jiva in Taranaki) ta jami oli suy gwerjen in maidan. Lai-ney jen es sol syao resta de gran tribu kel koytaim habiti-te in kelke shi-dwaka de mucho-jen-ney vilaja. Emaii fai longe bashan in kel ta deskribi kuraja, fortitaa e rasum de Raterford in zuy yarke expresa. Sey bashan duri amini un ora. Al fini shwo ta voki mah-lai Raterford. Raterford en-genui bifoo sobreshefa. Emaii mah ta stan e longem fai nos-froting. Poy Emaii doni a ta den gran borya pinti-ney bay rude okra e komandi ke oni tatui frenta de nove shefa. Frenta-tatu es shefe distintive marka de maori shefa, nulwan exepte shefa hev raita de mah swa-ney frenta tatui-ney.
 +
 +
Sin un hi gema Raterford tratoleri tungaful operasion kel duri pyu kem haf-ora. Wen tatuing es fini-ney, al ahfi tunga ta orni swa-ney kapa bay pluma e aranji festachia fo gwerjen de Emaii. Gasta chi kelke shika kilo de solten fish, kapten bay Raterford e solten kom reserva. Yoshi li chi dwa swina, donen a ta bay visin-shefas pur ke ta talimi-te li tu texi neta. Festachia duri ol nocha til sabah. Al sabah Otako lai a maidan e pa signa de amigitaa doni a Raterford un banduk, kelke handafula de kula e kelke paun de barut.
 +
 +
Nau, wen Raterford es shefa, gwerjen de Emaii tribu obedi ta sin diskusa. Gwerjen de Taranaki tribu trati ta kun honor. E ta selfa mus obedi sol Emaii. Nau kada muhim konsilum om gwer e politika bu duyfu sin ta.
 +
 +
E tu fai konsilum treba hi. Kada mes a Taranaki landa fuger lai fon norda. Hunge, fatige, wundi-ney, sey man e gina fon ruini-ney vilaja es syao resta de mahtaful e mucho-jen-ney tribus. Li lai a Otako e gro-pregi ta tu go a norda pa ol armee e tu extirpi hema-pyase dogamenga de sey chou doga Seguii. Li wadi a protekter menga de riche kosa in kasu de jita.
 +
 +
Kada ves Otako konvoki oli suy subshefa e oli alianser-shefa kel gasti in suy vilajas. Pinchanem konsilum eventi bifoo huta de Otako. Un-nem lai-sha fon norda rakonti om ley beda e gro-pregi helpi venji. Poy oli shefa pa hunta damni Seguii lautem duran kelke ora e preshwo zuy dashat-ney morta a ta. Poy oni chi un swina. Wen sol osta resti fon swina, pinchanem Jeims Mor en-stan e bashani. Ta shwo ke sun ship de blan jen ve lai e bringi banduk e ke tu begin gwer kontra Seguii bifoo to, se wud signifi tabaha. Lai-sha fon norda en-krai ke oni bu mog ajorni gwer pyu, bat Otako sempre konsenti kun suy prime minista, e konsilum desidi weiti ship de blan jen.
 +
 +
Yedoh taim pasi, bat longem-weiten ship bu apari.
 +
 +
Muchos fobi ke Seguii kel yo konkesti-te ol norde isla-parta, ta selfa ve lai gweri kontra Taranaki. Bat Jeims Mor opini se kom shao-probable.
 +
 +
- Seguii bu es stupide, - ta shwo. – Ta jan muy hao ke hir she nuy monta nu mog fai ambush sobre koy monta-gap e lansi-pluvi ston on li fon uuparen. Non, ta zai weiti ke nu selfa lai a ta. Si nu kwiti nuy monta, nu kun nuy shma-arma ve bi sinmahta-ney.
 +
 +
Tak lentem hi fatigi-she weita de buevitibile gwer pasi.
 +
 +
= Trafuger =
 +
 +
Pa un dey Otako pai turdi-she habar om ke gro-menga de koy jen he zin montalok fon norda e ke miden li ye amini mil gwerjen. Segun onishwoka, li gro-simili Seguii-suporter, bikos li porti menga de banduk. Yedoh li suluki ya stranem: inplas krushisi monta-vilaja li trati habiter kom amiga, yoshi li kadalok shatami Seguii e laudi Otako. Al arivi a nicha de Egmont-monta, li fai gro-kampa dar, e ley shefa go a Taranaki pa sole.
 +
 +
Wen ta zin huta de sobreshefa, dar krome Otako ye yoshi Emaii, Jeims Mor e Raterford. Sin kan eniwan, garibe shefa genui bifoo Otako. Otako silensi e weiti kwo eventi for. Sol un gro-gran pluma de moa faula idyen muvi on suy kapa. Gariba silensi toshi. Turan silensa es rupten bay furia-ney kraisa de Emaii:
 +
 +
- Me jan ta! Es Togaree, fidele doga de Seguii. Me he vidi ta wen may vilaja jal. Ta stan-te al kan flama e ridi-te lautem.
 +
 +
Emaii graspi galsa de lai-sha e lifti mer sobre ta.
 +
 +
- Stopi! – Otako krai. – Hay ta shwo. Nu mog kili ta enitaim. <br>
 +
Emaii lasi suy viktima wek e en-sidi in angula al grumbli gluhem.
 +
 +
- Me he lai a yu pa sole, oo shefas, - Togaree en-shwo. – Sertem, tu kili me es nomushkile fo yu. Bat un-nem audi ba me. Ya, me e oli may gwerjen batali-te tuhun kun Seguii, bikos Seguii es sobreshefa de may tribu. Ya, yu es prave, Emaii, me bin yur dushman e me joi-te al ke yur vilaja jal. Bat nau me es yur amiga, Emaii. Me es yur amiga, bikos me e yu hev un komune dushman. Sey dushman es Seguii.
 +
 +
Al beginsa Togaree shwo kalmem, bat nau ta fa-agiti. Oli audi gro-atentem.
 +
 +
- Seguii he konkesti ol nuy isla, - Togaree kontinu. – Sol Taranaki tribu es haishi nodepende. Ta he ruini dushman-ney landa, e in suy vilaja ye pyu morte kapa kem jive-la. Gulam sekwi ta pa menga. Ta mah-chi li bay swinamasu, bat ta selfa chi sol jenmasu. Ta dumi ke nu to shefas de suy tribu toshi mus servi a ta kom gulam. Ta he fogeti ke via nu hi, via nuy hi gwerjen ta he pai oli suy jita. Nu batali-te pro ta, bat nau ta yoksuni nu de nuy kaptura, ta mah-wek stakatot de nuy vilaja, dabe nu to ta-ney subshefas bu mog rebeli kontra ta. Ta sempre bin hemapyase e fobishil, bat afte ke ta visiti landa de blan jen, ta bikam-te yoshi pyu hemapyase e fobishil. Me toleri-te se, oo shefas, bat me bu mog-te toleri pyu! – ta krai. – Me he mah-rebeli habiter de tri vilaja de nuy tribu, e me he dukti li a yu. Me hev mil gwerjen e sitsto banduk. Oli may gwerjen aspiri batali. Li oli yao librisi swa-ney tribu. Me he lai a yu dabe kwesti yu, oo shefas, ob yu konsenti ko-gweri kun nu kontra Seguii?
 +
 +
Togaree en-silensi al kan Otako-ney fas atentem. Mor fa-inklini versu Raterford e shwo a ta pa inglish:
 +
 +
- Nu hev dwasto banduk, Togaree hev sitsto. In suma otsto. Seguii nau hev sol mil charsto.
 +
 +
Otako kwestem kan Jeims Mor, Jeims Mor niki a ta. Dan sobreshefa de Taranaki tribu en-stan e shwo solemnem:
 +
 +
- Nu aksepti yur amigitaa, Togaree. Manya pa sabah oni mog begin marsha.
 +
 +
Emaii fai glume kansa a suy bifoo-ney dushman, bat shwo nixa e go asembli suy gwerjen.
 +
 +
= Bifoo batala =
 +
 +
Duran ol nocha jen aus visin-vilaja arivi a she Otako.
 +
 +
Li bu mog fa-plasi inen stakatot, also muchos kampi on sirkumlok-ney kolina. Til sabah gro-agnis jal, til sabah chuyshuke gana suoni. Oli joi por lai-she gwer kwasi por festa, oli festi e triumfi pa bifooen. Sey gwerlik jenmin bu koni nul otre felisitaa krome batala.
 +
 +
Sol un jen in ol kampa bu joi: es Raterford. Ta bu yao kwiti sahil, bli kel ship mog apari pa eni taim, ta bu yao snova go a inenlanda. Bat majbur obedi. Ta pren un banduk, mer, acha, pistola, sikin, fan-reserva fo kelke dey, klosi suy dom e hunti a gwerjen de Emaii.
 +
 +
Eshu lai a ta.
 +
 +
- Me ve go kun yu, - ela shwo. – Me ve sekwi yu ga bli. Dai ba banduk a me, me ve porti it.
 +
 +
Segun maori fenshan, gina oftem akompani man al gwer-marsha e porti parta de arma. Raterford yao-shem konsenti pren Eshu kunem, ta bu yao separi fon ela.
 +
 +
Pa sabah ol armee departi. Versu aksham bli nicha de Egmont-monta it hunti kun gwerjen de Togaree, kel pa signa de joisa fai un salpa aus sitsto banduk. Nau sub komanda de Otako ye amini pet mil gwerjen. Segun maori konsepta it es gro-gran armee.
 +
 +
Duran dwa mes li go tra ruini-ney landa, fai shikaring, jal agnis, gani gana. Armee gei gidi bay Togaree e Emaii kel jan loko gro-hao. Peplalok de vilaja ke Raterford vidi-te dwa yar bak, it nau es bekresen bay gao herba, ti longem bu go na shulin-daokin es sub moh. Pur to ol-sorta-ney shikar he multipliki gro, e Raterford kada dey sin mushkila kili kelke kiwi-faula o titar. Eshu pluki chibile planta fo ta: farna-riza, savaje selri*. Pa aksham li dwa zwo un syao agni apartem fon otres e chi akshamfan til sta sate al sidi un kontra otre.
 +
 +
Kem pyu dalem fon Taranaki li go, tem pyu chaukem shefas suluki. Li fobi ambush. Kada dey explorer gei sendi avan, li mus tuy warni Otako si dushman apari.
 +
 +
Pa un dey sey explorer dukti a kampa den sirke tristo garibe gwerjen. Amini haf de li hev banduk. Un yunge shefa es sobreyuan de sey gwerjen. Ta lwo-genui bifoo Otako, skrapi swa-ney fas e deklari ke ta bu yao pyu subordini a Seguii e ke ta yao hunti a Taranaki armee. Segun ta-ney worda, ta sol tri dey bak he kwiti armee de Seguii. Ta shwo ke oli gwerjen de Seguii indigni por sinsensu-ney opresa bay Seguii, ke li ve batali pro ta sin yaosa hi. E iven sey bufidival armee bu es tro gran, sol sirke tri mil jen, bikos Seguii he kili zuy hao gwerjen por foba de kompeta. Seguii fobi armee de Otako, ta yao-te iven armisi suy sinnamba-ney gulam, bat rejekti-te sey plan por foba de rebela.
 +
 +
- Avan! – Emaii krai, ta tremi por joisa al dumi ke nau pa fin ta ve mog venji a dushman.
 +
 +
- Avan! – Jeims Mor exklami al froti handas alegrem.
 +
 +
- Avan! – Otako komandi.
 +
 +
Armee en-marshi kway tra shulin, al prejui jita e riche kaptura.
 +
 +
Afte dwa dey ambi gweri-she armee miti pa sahiles de un riva, chyen bat aika chaure. Gwerjen de Otako okupi lefte sahil, gwerjen de Seguii okupi desne-la. Pa surprisa fo Raterford, ambi partia, inplas tuy fa-lansi batali, stopi e begin examini mutu atentem. Raterford selfa toshi examini dushman kun jigyas. Ta tuy merki ke armee de Seguii es amini pa dwa ves meno gran kem armee de Otako. Yedoh Seguii hev pyu banduk.
 +
 +
Raterford lai a shefas kel zai stan bli pina.
 +
 +
- Way batala bu begin? – ta kwesti.
 +
 +
- Nu yao ke Seguii pa un-ney hi ataki nu, - Otako jawabi. – Wen suy gwerjen krosi riva, li ve bi hao nishan.
 +
 +
- E li weiti ke nu hi ataki li, - Emaii shwo.
 +
 +
- Li sol fai aspekta, - Togaree remarki. – Me he batali tuhun kun Seguii mucho ves, me jan oli suy durte inventa. Ta bu weiti nuy ataka, ga non. Ta weiti tumitaa. Al tumitaa tu krosi riva e tu ataki nu es mucho pyu fasile.
 +
 +
- In lao taim, - Emaii shwo indignem, - gwerjen batali sol al surya-luma. Sol fobnik mog batali in tumitaa, sol toy wan kel fobi miti dushman in juste batala.
 +
 +
Wen nocha lai, ambi kampa zwo menga de agni. In kampa de Otako ye pa dwa ves pyu mucho agni kem in kampa de Seguii. Nulwan somni, naturalem. Oli silensi. Gwerjen sirkum Raterford gro-atentem kan-kan tume riva, pa kel-ney otre sahil dushman-ney agnis brili. Mogbi nau hi Seguii sal krosi riva e batala begin.
 +
 +
Yedoh taim pasi bat dushman bu lai. Sol amaxi dwa ora resti til suryachu wen turan un trafuger lai a kampa de Otako. Ta bin gulam she Seguii, por to ta hev nul arma. Pa bifoo-ney taim ta bin gwerjen she Emaii, Seguii he plenisi ta al krushisi koy vilaja. Bat plenjen resti fidele a swa-ney tribu. Ta yus he krosi riva, e akwa guti fon suy har.
 +
 +
- Agnis pa toy sahil es durte truk, - ta shwo al spiri gro, - dar ye nul jen. Agnis es lyu-ney fo trompa. Tuy afte fa-tume Seguii dukti suy arme along sahil uupar, kontra fluisa. Dar li he krosi riva, li es yo pa sey taraf. Sun li ve arivi hir. Li yao ataki yu turan-nem e pushi yu inu riva.
 +
 +
Otako e Emaii kan mutu glumem. Bat Jeims Mor exklami alegrem:
 +
 +
- Kuraja, amigas! Nu ve trompi li pa same dao ke li yao trompi nu. Nu ve kwiti sey loko. Wen Seguii ve lai, ta ve findi sol jal-she agnis.
 +
 +
Afte kelke minuta animi-ney kampa bikam vakue. Yarkem jal-she agnis zai lumisi sol silense pina-tronka. Jeims Mor zai dukti armee tra shulin versu un single blise kolina ke ta merki-te yo al dey. Wen gwerjen begin klimbi uupar pa krute kolina-flanka, furia-ney skwiling fa-audi fon baken. To es Seguii-ney jen, li samaji ke li fai gaf.
 +
 +
Fa-luma. Agnis debrilifi. Surya chu e goldisi pina-sima.
 +
 +
= Strane mita =
 +
 +
- Avan! – Emaii krai e fa-lansi nich kolina al teni banduk in un handa e mer in otre-la.
 +
 +
- Avan! – Otako krai e toshi lopi nich.
 +
 +
Gwerjen fa-lansi tuhun kun shefas, oli yao ataki dushman bifoo ke li go wek. Ti akompani armee na gina toshi en-lopi. Li sekwi man pa kelke stepa baken, kada-la lopi afte swa-ney mursha o brata.
 +
 +
- Resti hir! – lopi-she Raterford krai, al vidi ke Eshu sekwi ta.
 +
 +
- Non, non, me yao bi kun yu! – lopi-she Eshu jawabi.
 +
 +
Gwerjen de Seguii lifti banduk e weiti laisa de kontrajen. Distansia inter ambi armee fa-syao kway. Wen it es sirke petshi stepa, gwerjen de Seguii fai salpa. Kula mah-lwo kelke shika jen bat ataka bu stopi. Gwerjen de Otako lopi nich fon kolina e bu mog stopi. Li shuti al lopi, poy lansi swa-ney banduk a ti lopi baken na gina, dabe librisi handas fo handa-batala. Raterford toshi shuti e toshi lansi swa-ney banduk a Eshu.
 +
 +
Al wuli, al skwili, al hisi por furia gwerjen de Otako ataki gwerjen de Seguii. Meres fa-virti kwasi melidom-rada. Kadawan kel hev acha, ta trai graspi har de dushman-gwerjen bay lefte handa e haki suy galsa bay desne-la. Si se suksesi, ta lansi kati-ney kapa a gina, dabe aften exposi it bifoo swa-ney huta.
 +
 +
Furia-ney draka duri bulongem. Dushman bu resisti dranga, en-hili e fugi.
 +
 +
Duran batala Raterford fa-lansi a farke taraf e grauli ugrosem al swingi stal-ney acha. Ta bu darbi nul jen, bat dushman rasstepi bifoo ta, li gei fobisi bay suy grantaa e terible aspekta. Sol un kurajnik, bifoo fugi kun otres, probi darbi ta-ney kapa bay mer. Bat kapa de Raterford loki tro gao, also ston lwo on suy plecha. Raterford ek-krai por tunga e lopi afte ofenser kel zai fugi pa fule ajilitaa.
 +
 +
Longem li lopi tra shulin. Gwerjenes de krushisi-ney armee zai rasfugi a oli taraf. Eshu resti baken, e sun Raterford merki ke exepte ta e persekwi-ney gwerjen sirkum bu ye jen. Yo duran haf-ora ta goni afte suy ofenser, e ta en-fatigi. Ti darbi ta bay mer na gwerjen fa-reveli gro-hao loper e pa fin desapari fon vida. Raterford stopi e al gro-spiri apogi bey kontra baum.
 +
 +
Turan ta merki yus bifoo ta, sub giganta-ney farna, den koy strane jivika. Un-nem ta dumi ke es un maimun. Sey jivika hev syao brun rugi-ney nafra-ney fas, yarkem blan denta kel ragi gro, e nude magre kurve gambas-ki. Tronka de jivika es klaidi-ney in fet-ney frak-ney jaketa do gro-longe lapas. Un gran blan orden ye on suy sina. Bat dar, wo panta mus bi, ye sol un kurte jupa zwo-ney aus pes de gande borya. In desne handa jivika teni un pistola kel-ney tuba es dirigen yus a sina de Raterford.
 +
 +
- Shwo adyoo a jiva, blan gwerjen, - jivika shwo pa deformi-ney inglish al smaili badem.
 +
Triger* kliki. Bat shuta yok. Pistola fai fala.
 +
 +
Raterford rifai konsa e muvi versu dushte jivika al lifti-ney acha. Snova triger kliki. Snova fala. Inter li ye sol dwa stepa yo. Triger kliki pa tri-ney ves, e pa tri-ney ves pistola fai fala. Raterford shwai acha a taraf e bay un darba de kulak mah-wek fali-she pistola aus handa de dushman. Ta graspi galsa de maimun-simile jen, mah-lwo ta on herba e myati ta til ke frak-buton flai wek kun kraking. Nude tatui-ney sina fa-diki.
 +
 +
- Bu tori may frak, - jen rauki*. – In sey frak me prisenti-te swa a yur rega...
 +
 +
Sol nau hi Raterford samaji ke sey strane jivika kel-ney galsa ta zai teni, ta es mahtaful shefa Seguii, toy Seguii kel he extirpi tanto mucho tribu.
 +
 +
- Lasi me go, - Seguii murmuri al fa-tufi e plaki (ya, ya, larma flui aus suy okos). – Wen me ve jiti oli may dushman e bikam masta de Nyu-Siland, me ve doni a yu kelke tribu, yu ve bi mahtaful shefa. Lasi me go, dan inglish rega ve mah yu lorda*, ta es ya may alianser, sertem ta ve sekwi may konsila. Si yu bu lasi me go, sun may gwerjen ve lai, li ve venji a yu saktem pur may morta. Lasi me go...
 +
 +
Fo Raterford ta es gro-nafra-ney, sey kruele jen-chier kel he ruini tote landa. Bat Raterford hev karim kordia. Al vidi sub swa den syao pitival musla-ki, mokre por larma, Raterford fai tal akta ke nul patriota de Nyu-Siland wud pardoni a ta.
 +
 +
Ta graspi vilaja-destrukter pa kolar, lifti ta bay un handa gao uupar e sheiki ta kwasi vakue sak. Poy, afte un hao nuka-darba, ta lasi ta go librem.
 +
 +
Seguii en-lopi wek pa fule kwaytaa. Bat baken zuy blise bush ta stopi, pren un lanza fon arda e lansi it in Raterford. Lanza-nok fa-nagi inu molika de lefte gamba de Raterford. Raterford graspi suy pistola, bat Seguii yo desapari inter baum.
 +
 +
Hema flui aus wunda. Raterford bu mog stan for e lwo. Afte haf-ora Eshu findi ta. Ela tiri lanza aus wunda, stopi heming bay lif de koy lekiherba e helpi a swa-ney blan amiga tu arivi a kampa de jiter.
 +
 +
= Drima de Jeims Mor =
 +
 +
- Armee de Seguii bu existi pyu, - Jeims Mor zai shwo. – It es partem kili-ney, partem difusi-ney, partem it es pro nu. Haishi resti kelke banda kel fa-ahfi in shulin koylok bli Esta-kabu, bat nu ve extirpi li sin mushkila pa kelke wik. Nuy armee bikam pyu gran e pyu forte kada dey, bikos gulam de Seguii pa menga fugi a nu. Maiste banduk ke Seguii bringi-te fon Ingland, li es yo she nu.
 +
 +
Raterford e Jeims Mor zai go along sahil de toy riva wo batala eventi-te. Bat hir riva es mucho pyu chaure, e shum de mar-bata* yo fa-audi fon dalem. Pyu kem dwa wik he pasi yo afte jita-ney batala, e wunda on gamba de Raterford he haili. Ta sol topali idyen.
 +
 +
- Seguii selfa toshi bu ve eskapi fon nu, - Jeims Mor kontinu. – Me es serte ke ga sun ta-ney prope gwerjen ve gadari ta. Li bu gro-lubi ta.
 +
 +
Eshu zai go bli Raterford. Baken li Otako zai marshi, ta dukti un gran dasta de gwerjen. Bat Jeims Mor shwo pa inglish, e nulwan exepte Raterford samaji ta.
 +
 +
- Pa fin single mahta ve bi in Nyu-Siland! – Jeims Mor exklami. – Oli sobreshefa de oli tribu ve subordini a Otako. Li opini swa kom suy alianser, bat pa fakta li oli es sub suy mahta. Pyu-nem, sub may hi mahta, bikos Otako zwo nixa sin may konsila. Dumi ba, ob eni Emaii ve mog resisti a me e Otako, si pyu kem haf de suy tribu es kili-ney e oli suy stakatot jal-ney?
 +
 +
Raterford selfa dumi om Emaii. Emaii, iven sin weiti fin-ney krushisa de Seguii-ney armee, ta hasti-te a peplalok de janmavilaja, dabe ribildi it zuy kway posible. Kwo kuraje Emaii ve zwo wen ta ve samaji ke suy tribu, yus librisi-ney fon un gulamtaa, tuy he geti inu otre? Raterford klarem imajini longe seria de ruini-she gwer kel mus kontinu in sey nofortune landa. Bat ta abyas-nem silensi, bu shwo suy opina. E Jeims Mor zai shwo for, al animifi oltaim pyu.
 +
 +
- Afte unifa Nyu-Siland ve bikam zuy mahtaful imperia de Sude haf-sfera. Pa beginsa, sertem, imperator ve bi Otako. Bat Otako es lao, e ta bu hev son. Me es gamijen de suy pyu yash-ney docha, sol me hi mog heredi mahta fon ta. Dan yu ve sta hao, Raterford. Me ya en-lubi-te yu duran laste yares. Yu ve bi may dashi. Yu yao ku? Representer de Nyu-Siland she Landan* korta! Yu pri se ku? Un inglish texer kel gwo gun dwashi ora per dey sin pausa pur kelke peni* – ewalaa ta hi es mahtaful imperator. Un inglish marjen – ta es dashi, eminente ofisiala kel-ney favor gei shuki bay korta-dama e shik-ney kavalier*. Nu ve ridi gro om li! Bat non, non, me ve komandi ke yu deklari gwer kontra Ingland. Me yao venji a oli sey riche sinior. Li ve pai venja por sendi povre jen a katorga.
 +
 +
- Bat on kwel ship me raki a inglish korta? – Raterford kwesti al smaili. – On piroga ku, kati-ney aus pina-tronka?
 +
 +
- Nu ve hev hi ship, - Jeims Mor jawabi, - tanto mucho ship ke nu yao. Depos sey dey nu ve kapti kada ship kel visiti Nyu-Siland. Emaii kapti-te yur "Agnesa" e jal-te it. Es stupide. Kada ship ke nu ve kapti, nu ve kuydi it gro-hao. Afte shi yar nu ve hev tote flot. Mogbi yu yao ke me mah yu admiral*, bu dashi? Yu es marjen, yu ve bi gro-hao admiral...
 +
 +
Pinas fini, e un chaure mar-baya apari bifoo go-sha. Raterford stopi, turdi-ney.
 +
 +
Ta rekoni sey loko. Hir hi, in sey hi baya gwerjen de Emaii raubi-te brig "Agnesa" sirke pet yar bak. Also sey riva, along kel li go-te, it es Temsa.
 +
 +
Ya, ya, ta bu galti, ta remembi olo klarem. Ahir hi, a muh de sey riva, kapitan Koffain sendi-te ta fo nosolte akwa. Walaa chyenlok kontra kel "Agnesa" imbati-te afte ke gwerjen de Emaii kati-te anka-korda. Walaa toy sahil a kel pirogas kun ligi-ney plenjen landi-te.
 +
 +
Bat... kwo es se?! Shayad es sol sembla. Mogbi ta fa-pagale? Raterford froti okos. Miden baya, yus pa toy plasa wo "Agnesa" koytaim bin, ye klarem vidi-ney tri-mastula-ney komersa-ney brig. Marjen hasti-muvi on suy dek, al mah-lwo anka.
 +
 +
- Se es un-ney ship de yur futur-ney admiral-ney eskadra*, Raterford, - Mor shwo al extendi handa. – Manya nu ve raki adar bahani-yen ke nu vendi swina, e afte kelke minuta it ve bi nu-ney.

Revision as of 16:36, 11 July 2014

Personal tools
Namespaces
Variants
Actions
naviga
Linka
Proposi
Toolbox